In het kader van de Week van de Duurzame Gemeente schenen wij eerder een licht op de zinvolheid van duurzaam-/circulair inkopen (hier) de voorafgaande behoeftebepaling (hier) en de organisatie van een verkennende marktconsultatie (hier). Ten behoeve van de (mate van) duurzaamheid-/circulariteit is echter niet enkel het concrete voorwerp van de overheidsopdracht een voorname factor, maar lijkt eveneens het type van plaatsingsprocedure van cruciaal belang.

Uitgaande van een studie van het Agentschap Facilitair Bedrijf lijkt beargumenteerd te kunnen worden dat het duurzame-/circulaire gehalte van iedere (potentiële) offerte (van meer naar minder duurzaam-/circulair), kan gestuurd worden al naargelang de onderstaande keuzes die worden gemaakt met betrekking tot type van plaatsingsprocedure dat in de markt wordt gezet:

• Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking: indien de toepassingsvoorwaarden zijn vervuld, kan duurzaam-/circulair aangekocht worden door enkel of hoofdzakelijk marktspelers tot inschrijving uit te nodigen die zich als dusdanig profileren in de markt.
  
  Aangezien de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking de mogelijkheid voorziet om na opening van de offertes te onderhandelen over de concrete inhoud, kunnen de duurzame-/circulaire eisen scherper gesteld worden én lijkt het aannemelijk dat de mate van duurzaamheid-/circulariteit uiteindelijk hoger zal liggen.
  
• Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking of een mededingingsprocedure met onderhandeling: indien een vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking of een mededingingsprocedure met onderhandeling in de markt kan geplaatst worden, verdient het vanuit duurzaam-/circulair standpunt de voorkeur om van deze mogelijkheid gebruik te maken.
  
  Overwegende dat (ook) deze procedures de mogelijkheid bieden om na opening van de offertes te onderhandelen over de concrete inhoud, lijkt het aannemelijk dat het duurzaam-/circulair gehalte van de weerhouden inschrijving hierdoor kan verhoogd worden;
  
  
• Openbare en niet-openbare procedure: indien geen gebruik kan gemaakt worden van één van voormelde procedures kan geopteerd worden voor een openbare of niet-openbare procedure met meerdere (i.p.v. één) gunningscriteria die potentieel geïnteresseerden uitdagen om een zo ambitieus mogelijke mate van duurzaamheid-/circulariteit voor te stellen in hun offerte.

Maar er is meer. Gelet op de evidente informatie- en kennisverschillen tussen de lokale overheden enerzijds en de gespecialiseerde ondernemingen anderzijds wordt het niet zelden als contraproductief beschouwd om voorafgaand aan de plaatsingsprocedure nog een integrale marktconsultatie (met onzekere uitkomst) te doorlopen.

Teneinde hier -enigszins- aan tegemoet te kunnen komen, heeft de Overheidsopdrachtenwet voorzien in de zgn. concurrentiegerichte dialoog, een plaatsingsprocedure die inherent een marktverkenning inhoudt. Krachtens artikel 39, §1, van de Overheidsopdrachtenwet beschikt de aanbestedende overheid over de mogelijkheid om een concurrentiegerichte dialoog in de markt te zetten (o.a.) wanneer het voorwerp van de opdracht een innovatieve oplossing betreft, de technische specificaties van het voorwerp niet nauwkeurig kunnen vastgesteld worden op basis van een norm, enz..

Deze concurrentiegerichte dialoog is de plaatsingsprocedure waarbij elke belangstellende ondernemer naar aanleiding van een aankondiging van een opdracht een aanvraag tot deelneming mag indienen en waarbij de aanbestedende overheid een dialoog voert met de voor deze procedure geselecteerde kandidaten, teneinde één of meer oplossingen uit te werken die aan de behoeften van de aanbesteder beantwoorden en op grond waarvan de deelnemers aan de dialoog, (al dan niet) zullen worden uitgenodigd om een offerte in te dienen.

Gelet (al) deze mogelijkheden kan bezwaarlijk ontkend worden dat de huidige Overheidsopdrachtenwet, met (o.m.) een voorafgaande marktraadpleging en diverse plaatsingsprocedures die het duurzame-/circulaire gehalte van een offerte kunnen verhogen, in een aantal belangrijke instrumenten voorziet voor de lokale besturen om (meer) duurzaam-/circulair aan te besteden.

Zodra de aanbestedende overheid haar behoefte heeft kunnen vaststellen, dient zij deze (duurzame-/circulaire) behoefte echter ook in concreto door te vertalen in de opdrachtdocumenten….

Heeft u reeds bepaalde vragen over de behoeftebepaling bij het duurzaam-/circulair aankopen of de verschillende types van plaatsingsprocedures? Als juridische partner van de lokale besturen bestudeerde GD&A Advocaten de voorbije maanden zorgvuldig de do’s and dont’s van het duurzaam-/circulair aanbesteden, zodat u steeds -geheel vrijblijvend- contact kan opnemen met één van de advocaten.