Event 2024

Hoe vinden we onze weg in een wereld die in crisis en in verwarring is? Wat is werkelijk van waarde? Wat is ons oriëntatiepunt? Wat vraagt dat van ons (persoonlijk)leiderschap?

Roek Lips is in gesprek gegaan met inmiddels meer dan 200 bestuurders, wetenschappers, kunstenaars, denkers, doeners en andere mensen met een bijzonder verhaal, op zoek naar inspiratie en houvast. Al deze gesprekken heeft hij met camera vastgelegd. Door gebruik te maken van stijlvol gefilmde fragmenten zet Roek in dit interactieve programma aan tot reflectie en dialoog. Aan de hand van opgedane inzichten, persoonlijke ervaringen en inspirerende verhalen neemt hij je mee en daagt je uit met prikkelende vragen.

Een openhartig en bloedeerlijk programma dat houvast biedt in een tijd waarin niets meer vanzelfsprekend is.

Voormalig bestuurder Roek Lips (1961) is een talentvolle, bevlogen inspirator met een scherpe en realistische blik op heden, verleden en toekomst. Met zijn inzichten en vragen motiveert hij mensen om echt en authentiek te leven. Persoonlijk leiderschap kan alleen ontwikkeld worden als je fundamenteel reflecteert op wat werkelijk van waarde is.

Het dagblad Trouw publiceert met regelmaat artikelen met verhalen uit de serie, bij uitgever AmboAnthos zijn twee boeken verschenen: Wie kies je om te zijn en De wereld dat ben jij, waarvan intussen de 10e druk is verschenen. Ook treedt hij regelmatig op in het theater.

‘Roek Lips spreekt met leiders met zinnige ideeën in zijn boeiende serie Nieuwe Leiders.’ (NRC)

In veel maatschappelijke programma’s kunnen bestuurlijke stakeholders de programmamanagers regelmatig hoofdpijn bezorgen. Zitten de beleidsmensen en de uitvoerders net lekker op één lijn, gaan die bestuurders in de stuurgroep de boel weer lopen torpederen of traineren. Of ze vinden alles best, zodat je zeker weet dat ergens op enig moment de boel sowieso finaal van het spoor loopt. Bestuurders begrenzen is een kunst op zich. Hoe kun je als programmamanagers meer bestuurlijke sensitiviteit ontwikkelen en zorgen dat bestuurders het programma versterken? Hoe kun je zelf oog hebben voor de rol en verantwoordelijkheid van bestuurders? Hoe kunnen programmamanagers de tegenstellingen tussen belangen en ideologieen erkennen en toch blijven sturen op gemeenschappelijke grond en doelen? Hoe kun je bestuurlijke drukte voorkomen en reguleren? En daarmee ook commitment, impact, resultaten en effecten van programma’s vergroten?

Marleen was wethouder in Leiden en vanuit die rol bestuurlijk opdrachtgever. Nu is ze als sectordirecteur ambtelijk opdrachtgever. Deze sessie gaat over de grens tussen ambtelijk en bestuurlijk opdrachtgeverschap. Vaak stellen we de programmamanger centraal, maar wat zijn die grenzen, hoe ga je daarmee om, wat zijn de worstelingen die je als opdrachtgever daarbij hebt, maar ook de vraag: waar trek je een grens als een bestuurlijk opdrachtgever teveel wil of vraagt. En welke invloed heeft je rol op de verhouding tot de programmamanager?

Als je werkt aan complexe maatschappelijke opgaven gebeurt dat vrijwel zonder uitzondering over grenzen van organisaties heen. Op die grensgebieden wordt het verschil gemaakt, maar het zijn ook spannende plekken. Het zijn de plekken waar verschillen tussen mensen en organisaties zichtbaar en voelbaar worden. Hoe ga jij om met deze spanningsvelden? Binnen programmamanagement hebben we te maken met verschillende grenzen: binnen organisaties, tussen organisaties, binnen domeinen, tussen publiek en privaat, tussen landen, tussen opdrachtgevers en tussen opdrachtnemers. Het omgaan met spanningsvelden op deze grenzen is een belangrijke vaardigheid. In een mini-opstelling verken je samen met twee andere deelnemers een persoonlijk spanningsveld. Alle drie komen jullie aan de beurt en gedurende de sessie wisselen jullie van rol: van inbrenger, interviewer tot observator. Je verkent een voor jou kenmerkend spanningsveld en de manier waarop jij daarmee omgaat.

In 2018 hebben VIER ggz instellingen een vereniging opgericht (Volante) om samenwerking tussen de vier organisaties te stimuleren en faciliteren, met als doel de ggz zorg, over hun organisatiegrenzen heen, te verbeteren door continue kwaliteitsverhoging. Inmiddels is Volante een stevig netwerk rondom leren en verbeteren met samenwerking op velerlei onderwerpen (Angst&Depressie, Acute psychiatrie, autisme, maar ook bv duurzaamheid, HR, kwaliteit etc.) en is het UMC Utrecht onlangs aangesloten als kennispartner. Hoe geef je zo'n samenwerking vorm als programma manager? Hoe kom je, na ondertekening van de oprichting van de vereniging, tot een netwerksamenwerking met professionals in de lead? Hoe zorg je voor onderlinge samenhang en verbinding vanuit de inhoud? En hoe zorg je dat zo'n samenwerking niet verwatert en na 5 jaar nog succesvol is, ook na diverse bestuurswisselingen? In deze workshop delen de programmamanager van Volante en een van de bestuurders van Volante hun lessen. Ze geven handvatten over de 'harde' kant van de programmatische aanpak van het opbouwen van een samenwerking, in combinatie met de meer 'feminiene waarden', gericht op verbinding en het gezamenlijk belang. Over de ontwikkeling van vertrouwen, leren en verbeteren over de grenzen van organisaties heen.

Aan elk project en programma zitten mensen vast die zich op een bepaalde manier tot elkaar verhouden. Dit sociale systeem is tegelijkertijd begrensd en onbegrensd. Dat betekent dat je onvermijdelijk geconfronteerd wordt met de vraag: hoe markeer je de grenzen van het sociale relatienetwerk dat aan het vraagstuk vastzit? En welke redeneringen hanteer je bij het trekken van een grens? Wat is je handelingsrepertoire hierin? In deze workshop leer je meer over grenzen in sociale systemen en doen we in kleine groepen een oefening

Hoe begrens je als Head of Mission (overkoepelend verantwoordelijk voor de projecten in een land: medisch, HR, communicatie, logistiek, water sanitatie, finance IT) in crisissituaties? Waarbij je te maken hebt met:  

• Extreme omstandigheden: bijvoorbeeld vanuit opereren in een schuilkelder in Haiti bij het licht van een zaklamp 
• Onveilige situaties, waarin je ongewapend werkt 
• Verschillende nationaliteiten, culturen, gebruiken 
• Mensen in nood.  
• Beperkte middelen en voorzieningen. 

Dit kan je alleen maar doen, als je extreem duidelijk begrenst! Duidelijke protocollen en afspraken, met duidelijke grenzen. Maw: AzG werkt altijd in extreem gevaarlijke situaties en daarom hanteren ze zeer strikte protocollen en processen. Hier ligt een belangrijke rol voor de projectcoördinatoren. De Head of Mission is verantwoordelijk voor de diverse projectcoordinatoren in een land. Projectcoördinatoren delen bijvoorbeeld: 

• Hoe opereer/werk je, in deze extreme, spannende situaties? 
• Hoe maak je het zo veilig mogelijk voor jezelf en jouw team? 
• Welke kwaliteiten zet je in om mentaal gezond te blijven? 

Over Artsen zonder grenzen: waar de nood het hoogst is, zijn onze teams om hulp te bieden. Mensen die getroffen zijn door natuurrampen, ziekte-uitbraken of conflicten, kunnen bij ons terecht voor medische zorg. Ook spreken we ons actief uit als we onrecht tegenkomen. Met ruim 65.000 hulpverleners in meer dan 70 landen komen we in actie voor iedereen die dat nodig heeft. 

Bij het toekomstbestendig maken van maatschappelijk vastgoed lopen we aan tegen bekostigingsgrenzen. Om deze grenzen te doen verminderen ligt er een kans in het integraal programmatisch aanpakken van de opgaven, waardoor er efficiënter en goedkoper gewerkt kan worden. Echter dit vergt van betrokken omdenken en over hun eigen grenzen heenkijken. Nu ontwikkelt iedereen in een subsector gebouwen nog stuk voor stuk, clusteren en een programma is nodig om kostenefficienter te werken en dat vraagt kennis van integraal programmamanagement, inclusief verandermanagement.

In deze workshop laten we zien hoe je via een organisatieopstelling de niet direct zichtbare maar wel te ervaren grenzen aan samenwerking in programma’s kunnen onderzoeken. Dat geeft je handvatten om de samenwerking in programma's beter te begrijpen en effectiever te maken. Dat doen we door te kijken naar patronen en ordeningsvragen in samenwerking. Vaak wordt niet de tijd genomen om een stap naar achteren te doen en de vraag achter ‘huh waarom gaat dit altijd zo?’ te beantwoorden. In deze workshop begeleiden we na een korte inleiding twee organisatieopstellingen. We passen de methoden van ‘systematiek-dynamiek in organisaties’ toe. Organisatieopstellingen, het fysiek uitbeelden van het systeem waarin de vraag zich afspeelt, staan hierin centraal.

De kern van het gedachtegoed van Tweebenig samenwerken is dat werken aan maatschappelijk opgaven bestaat uit het omgaan met verschillen (in belangen). Ontdek hoe je conflicterende belangen kunt overwinnen met een botsproef! Of je nu een leidinggevende bent die worstelt met teamdynamiek of een programmamanager die vastloopt in tegenstrijdige doelen en belangen binnen programma’s of met de lijnorganisatie. Juist op de grens tussen teams en organisaties ontstaan vaak tegenstellingen en botsende belangen. Botsen is spannend en kan confronterend zijn maar kan noodzakelijkzijn om verder te komen. In een botsproef wordt een veilige situatie gecreëerd om in gesprek te gaan over botsende belangen. Tijdens de botsproef zullen we stil staan bij vragen zoals: welke grenzen zoek je op met de botsproef? En over welke grenzen ga je als je botst? Dat is voor elke persoon verschillend, maar centraal staat dat je opzoek gaat naar de grenzen van je eigen overtuigingen, belangen en verantwoordelijkheden. De ervaring leert dat bestaande grenzen en conventies kunnen vervagen, op weg naar een nieuwe grens of conventie.In deze sessie leer je een praktische methode om hiermee om te gaan.

1. zij die het mogelijk maken (b.v. IT en juridische zaken)
2. zij die de impact toetsen op de organisatie (o.a. bestuur, management)
3. zij die blij moeten worden van wat je verandert (b.v. klanten, patiënten, medewerkers).

Programma’s lijken gestructureerd en afgebakend. Maar er is altijd samenhang die zich aan de structuur onttrekt: spontane samenwerking ontstaat en nieuwe ontwikkelingen maken eerder gekozen afbakeningen – of begrenzingen - achterhaald. Ontwerpers werken graag aan veranderlijke, moeilijk af te bakenen en complexe vragen. Kortom: vragen die zich lijken te willen onttrekken aan programmatische structuren. Dat komt omdat ontwerpers graag werken op basis de belevingswereld van mensen en de waarden die onder zichtbaar gedrag liggen. Ze laten ons zien dat problemen vaak juist in stand gehouden worden door hoe we er aan werken en over denken. De Nacht Club staat voor een andere, openhartige kijk op dagelijks gedrag. De Nacht Club initieerde de afgelopen jaren rond verschillende programma’s sociale ruimte – ruimte waarbinnen bestaande manieren van doen ter discussie kunnen komen te staan. Social design biedt zo speelruimte om met andere ogen naar programma’s te kijken. Tijdens PGM Open gooien we De Nacht Club open voor een openhartig gesprek over het gerommel aan de grenzen van programma’s. Deze workshop is op z’n minst een fijne reflectie en inspiratie voor een andere kijk op programma’s, en mogelijk houdt je er als programmamanager praktisch handelingsperspectief aan over.

In veel projecten en programma’s speelt de vraag hoe men om dient te gaan met het delen van informatie met belanghebbenden. Zowel intern, in de eigen organisatie of binnen het samenwerkingsverband, als ook extern met andere belanghebbenden en het brede publiek. Hoe spannender het wordt, hoe moeilijker het lijkt om transparant te kunnen zijn. Waarom is dat? Zitten er grenzen aan transparantie? Tegelijkertijd vraagt de samenleving steeds meer om vergaande transparantie, en worden daar de grenzen verlegd. Denk aan de toeslagenaffaire, de zoektocht naar een nieuwe bestuurscultuur onder leiding van Omtzigt of het omgaan met de corona-cijfers. Welke impact hebben eisen aan een transparante manier van werken op het werk van de project- en programmamanager? En hoe ga je daarmee om? In deze sessie gaan we in op vormen van transparantie, hoe transparantie destructief en constructief kan werken en wat dit betekent voor het werken aan programma’s. Deze workshop biedt inzicht in de werking van transparantie en hoe dit van invloed is op je programma. Daarnaast bieden we ook handelingsperspectief hoe je om kunt gaan met transparantie wanneer je de grens oversteekt naar andere belangen.

Landelijk staat ‘Mentale Gezondheid’ hoog op de agenda. Een integrale aanpak tussen zorg, gemeenten en het sociale domein is noodzakelijk om echt stappen te zetten op dit gebied. Daarom heeft Zuyderland GGz de switch gemaakt naar het werken in regioteams. Over de grenzen van organisaties, van vakgebieden en functies heen wordt een nieuwe manier van werken uitgerold met als doel de cliënt de best passende zorg te bieden.

De ontwikkeling enimplementatie van deze nieuwe manier van werken wordt programmatisch aangepakt. Door te werken in regioteams, wordt de zorg rondom en dichtbij de cliënt georganiseerd. Alle benodigde specialismen in één keer dichtbij in plaats van de cliënt telkens in een bestaand behandelteam (één specialisme) plaatsen. Dus daar waar de zorgvraag van een cliënt complex is, gaan alle partners én mensen uit het systeem van de cliënt meteen om de tafel en maken gezamenlijk een behandelplan.

Deze verandering vraagt veel van de betrokken vakmensen. Een heldere ambitie en doelstellingen en goed doordachte programmalijnen zijn noodzakelijk voor het slagen van de implementatie. In deze workshop nemen programmamanager Lut Smeets en manager regioteams volwassenzorg Nicole Mengelers de deelnemers mee in de aanpak van het programma.

Hoe zijn de verschillende partijen aan tafel gekomen en meegenomen in het ontwikkelen van de nieuwe werkwijze? Wat is er gedaan om ervoor te zorgen dat het ook echt ‘samenwerken’ werd? Hoe verbindt je verschillende vakdisciplines en zorg je voor een goed gesprek en gezamenlijke taal? En waar loopt Zuyderland zelf binnen het programma tegenaan? We dagen je vanuit je eigen ervaringen uit om mee te denken over de aanpak van de knelpunten!

Maatschappelijke opgaven zijn complex en vragen om samenwerking over  organisatiegrenzen heen. Ongeschreven regels kunnen, soms onbedoeld, effect hebben op die samenwerking. In deze workshop gaan we in op de vraag hoe van een ongeschreven regel een gezamenlijke expliciete gewoonte kunnen maken, die we in kunnen zetten in het voordeel van de samenwerking. Daarbij gaat het niet zozeer om goed of fout, maar eerder over de (onbewuste) functie van deze regels, waar die de samenwerking al dan niet belemmeren, en hoe we daar verandering in kunnen brengen. De ADR deed onderzoek naar gemeenschappelijke ongeschreven regels binnen het Rijk. Tijdens deze interactieve workshop vertellen we je hier meer over. Ook ervaar je wat ongeschreven regels zijn en hoe je ze kunt herkennen binnen jouw werk. Aan de hand van eigen voorbeelden kijken we wat er leeft in jouw praktijk.

In veel organisatie wordt gewerkt aan opgavegericht werken. De gemeenten Het Hogeland en Emmen hebben beiden een ontwikkelprogramma gericht op het werken aan een dergelijke flexibele en wendbare organisatie. In deze workshop delen ze hun ervaringen en nodigen ze anderen uit dat met hen te doen.