Beschrijving project (project is afgerond)
Probleem
Kansen om natuurinclusieve landbouw beter in de gebieden te verankeren blijven onbenut. Het agrarisch natuur- en landschapsbeheer is onvoldoende afgestemd op de doelen van de landbouw, de terrein-beherende organisaties (TBO’s) en de waterschap.
De doelstelling van het project is om door middel van het ontwikkelen en verankeren van natuurinclusieve verdienmodellen een stevige basis te leggen en mogelijkheden te bieden voor boeren en een volhoudbare natuurinclusieve landbouw.
Aanpak
Kennis en ervaringen wordt opgedaan in twee gebieden (een werkgebied NFW en een van ELAN en It Lege Midden). Het gaat om een gezamenlijke verkenning naar en verankering van kansrijke verdienmodellen waarmee natuurinclusieve landbouw blijvend kan worden ingevuld. In het ene deelgebied zullen gedurende dit project de meest kansrijke verdienmodellen omtrent gebiedssamenwerking worden uitgewerkt, in het andere deelgebied zal een uitgewerkt verdienmodel rond certificering worden verankerd met de regio, maatschappij en beleidsmakers. In het deelproject waarvoor de NFW trekkende partij is, wordt een borgingsmodel (certificering) voor natuurinclusieve landbouw getoetst bij de achterban, gebiedspartijen en beleidsmakers. Daarnaast wordt de praktische toepasbaarheid getoetst door de collectieven ELAN en ILM.
Eindresultaat
Onderzoek certificeringsmethoden en verdienmodellen: Het eerder ontwikkelde certificeringsconcept is getoetst bij diverse stakeholders en in de regio om zo het gedachtengoed te verankeren. Hiervoor zijn diverse gesprekken gevoerd en is een enquête uitgevoerd onder een brede doelgroep van beleidsmakers, boeren en overige belanghebbenden. Gebleken is dat de basisuitgangspunten onder het certificeringsconcept breed gedeeld worden. Bij certificering als het uiteindelijke benodigde instrument bestaan twijfels. Wel is duidelijk dat de bijdrage van boeren aan duurzaamheidsdoelen (aantoonbaarheid van natuurinclusieve maatregelen) geborgd moet zijn. Derhalve wordt nu meer gesproken over een borgingsinstrument waarvan certificering een voorbeeld is. Een belangrijk resultaat omtrent het certificeringsmodel is dat de ervaringen zijn meegenomen naar een vervolg. Het certificeringsconcept is meegenomen naar de GLB pilot Hoe? Zo!, waarin het ook om borgen van maatregelen gaat. Kleinschaligheid is hierin bijvoorbeeld een waarde die meegenomen wordt, deze is mede tot stand gekomen vanuit het POP project natuurinclusieve verdienmodellen waarin ook onderscheid is gemaakt tussen maatregelen in open (weidevogel) landschap en gesloten (coulissen) landschap.
Inventarisatie kansen voor Natuurinclusieve samenwerking binnen collectief ELAN en It Lege Midden: Uit het voortraject van het project is gebleken dat zowel terreinbeherende organisaties (TBO’s) als boeren (collectief It Lege Midden en ELAN) kansen zien om de samenwerking te verbeteren met als doel het creëren van een win-win situatie. De samenwerking moet leiden tot het gezamenlijk invulling geven aan natuurinclusieve landbouw in specifieke gebieden binnen zowel het werkgebied van ELAN als It Lege Midden, en hier dient waar mogelijk ook een ‘verdienmodel’ aan te worden gekoppeld. Het verdienmodel is tweeledig en richt zich zowel op een kostenreductie als een meerwaardestrategie. De bevindingen hebben geleid tot een nieuwe POP3 aanvraag waarbij door middel van studiegroepen een verdere gebiedssamenwerking kan worden opgesteld om zo natuurinclusieve landbouw te stimuleren.
De uitwerkingen van de potentiële kansen zijn vanuit de beide deelgebieden aan elkaar gepresenteerd. Er zijn verschillende uitwerkingen opgesteld, namelijk een model om tot een regionaal gebiedsfonds te komen, een model voor experimenteerruimte voor mest en een model naar een betere uitvoering van beheerdiensten (vanuit deelgebied NFW). Verder is er een blauwdruk opgeleverd voor een betere gebiedssamenwerking als het gaat om de implementatie van natuurinclusieve landbouw (deelgebied ILM en ELAN).
In het vervolg zijn de naar aanleiding van de inventarisatie de volgende sporen verder uitgedacht:
- Bodemvruchtbaarheid met Bokashi, Compost en Mineralenbalans
- Bodem in Balans project
- Kosten-baten analyse beheer
- Regionale gebiedsfondsen, experimenteergebieden en optimalisatie m.b.t. beheer
- Precisielandbouw: Inzetten hightech voor landbouw en natuur, Infraroodcamera’s, Drones en Remote sensing
- Cultuurhistorie/Archeologie: Bodemprofiel in kaart brengen, Inzichtelijk maken oude slenken en oude vestigingen
