Kun je gewicht verliezen door verbeeldingskracht?
We moeten meer bewegenWe moeten meer bewegen. Hoe vind je de sport die het best bij je past? Gezondheidsjournalist Tijn Elferink en gedragswetenschapper Johnny Buivenga gaan op zoek naar de voor- en nadelen van verschillende sporten. In deel 13: val je af door alleen al aan sporten te dénken?
We presteren niet alleen beter als we denken dat we koffie met cafeïne hebben gedronken. Mensen slapen ook beter als ze denken dat ze een effectief slaapmiddel hebben genomen. ,,Net zoals schoonmaaksters meer afvallen als ze denken dat hun werk een goede fysieke training is”, zegt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden. ,,Als je mensen op een loopband een grotere afstand laat lopen in een VR-omgeving, lopen ze meer stappen zonder zich ervan bewust te zijn.”
Placebo en nocebo
Veel van wat we doen, doen we onbewust, zegt sportcoach en gedragspsycholoog Johnny Buivenga. Zoals je je waarschijnlijk niet meer kan herinneren hoe je de laatste keer thuis bent gekomen. ,,Omdat dat automatisch gaat, bespaart ons dat veel energie”, verklaart Evers, tevens wetenschappelijk directeur van het Instituut Psychologie. ,,Dat is het resultaat van verwachtingsprocessen die bijvoorbeeld bij placebo- en nocebo-effecten een belangrijke rol spelen.”
Als je verwacht dat een milkshake veel suiker bevat, dan kan dat voor extra aanmaak van ghreline zorgen, het hormoon dat het hongergevoel aanwakkert
Placebo is het positieve verwachtingseffect, nocebo het negatieve verwachtingseffect. De effecten zijn deels verklaarbaar door conditionering, dat we kennen we van Pavlov en zijn honden. De wetenschapper liet een geluid horen, waarna hij de honden te eten gaf. Het effect was dat de honden na verloop van tijd al gingen kwijlen bij het horen van het geluid. Dat betekent niet dat we alles kunnen conditioneren, zegt Evers. Het verband moet wel logisch zijn. ,,Als je verwacht dat een milkshake veel suiker bevat, dan kan dat voor extra aanmaak van het ghreline zorgen, het hormoon dat het hongergevoel aanwakkert.”
Vullende milkshake
Deelnemers van een wetenschappelijk experiment kregen een milkshake met 380 kilocalorieën. De ene groep werd verteld dat ze een vullende shake met 620 kilocalorieën kregen, de andere groep dat ze een lightversie met maar 140 kilocalorieën kregen. ,,Alleen bij de mensen die dachten een vullende milkshake te hebben gedronken, daalde het niveau van het hongerhormoon ghreline”, weet Mariëtte Boon, arts en postdoctoraal onderzoeker aan het Leids Universitair Medisch Centrum.
Als je mensen chocolade laat zien en je geeft daarna de keuze uit verschillende producten, kiezen meer mensen voor chocolade
In het kader van overgewicht is daarom reclame voor ongezond eten zo kwalijk, vindt Boon. ,,We worden de hele dag geconfronteerd met ongezond eten en dat wakkert ons hongergevoel aan. Als je iets zoets ziet of ruikt, stijgt de insulinespiegel. Daardoor daalt je bloedsuikerspiegel en kun je een haast onbedwingbare behoefte aan zoetigheid krijgen.” Ook speelt priming mee, zegt Evers. ,,Als je mensen chocolade laat zien en je geeft daarna de keuze uit verschillende producten, kiezen meer mensen voor chocolade.”
Afvallen met je hoofd
Kan het ook in ons voordeel werken? Volgens Elise Ruesink en Marion Andriessen kun je je slank denken. ,,Het kan écht”, stellen de oprichters van Corporis. Gewicht verliezen door verbeeldingskracht is gebaseerd op FIT: Functional Imagery Thinking. FIT schrijft jou niet voor wat je moet doen, maar leert je een techniek aan waardoor je een andere mindset krijgt, aldus Corporis.
Visualiseren en verbeelden kan een krachtig middel zijn, erkent Buivenga. ,,Als je mensen zich laat inbeelden dat ze iets doen, hoe ze dat doen, hoe dat voelt, dat laat mensen letterlijk in hun hoofd al die dingen ervaren waardoor het minder moeilijk is om het vervolgens daadwerkelijk te gaan doen. Als het mentaal ervaren fijn is, stimuleert dat ook om het echt te gaan doen. Daarnaast vergroot verbeelden self efficacy, het geloof in jezelf dat je het kunt.”
Maar of je er echt van afvalt? ,,Je kunt mentale technieken gebruiken voor je eigen gedragsverandering”, legt Buivenga uit. ,,Dus ja: je denkt dat het werkt en dat helpt je slank te worden, omdat het je helpt met het uitvoeren van bepaald gedrag. Maar ik ben er sceptisch over: je kunt meer eten dan je caloriebehoefte en dan denken dat je niet aankomt en niet aan kunt komen.” Evers kent het programma niet. ,,Maar ik zou toch wat terughoudend zijn over de beloofde resultaten.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
‘Het was maar een grapje’: gaslighting gebeurt subtiel maar is heel gevaarlijk
-
PREMIUM
Wanneer is te veel sporten gevaarlijk? Cardioloog legt uit wat een sporthart is en welke risico’s er zijn
Sporten is gezond, ook voor je hart. Maar in een klein aantal gevallen kan een intensieve belasting van het hart nadelig of zelfs fataal zijn. Als je heel veel sport, verandert je hart van grootte en vorm, dat wordt wel een sporthart genoemd. Cardioloog Frank Timmermans legt uit wanneer te veel sporten ongezond wordt en welke risico’s je loopt. -
PREMIUMhuisarts vertelt
Meneer Bolkestein hapt naar adem, maar de coassistent en ik horen niets bij de longen
De coassistent van huisarts Rutger Verhoeff heeft het benauwd. Hij hoort bij zijn patiënt met de stethoscoop weinig, terwijl meneer Bolkestein toch echt zichtbaar naar adem hapt. Maar dan ontdekt de huisarts wat er mis is. -
PREMIUM
Zorgen om mazelenuitbraak door lage vaccinatiegraad: deze 12 inentingen zijn nu belangrijk
Momenteel gaat in Europa een uitbraak rond van mazelen. Kinderen kunnen hier heel erg ziek van worden. In Nederland helpt het Rijksvaccinatieprogramma al meer dan vijftig jaar om te voorkomen dat kinderen ziek worden door gevaarlijke ziektes zoals polio, mazelen, de bof en difterie. Maar omdat nu minder kinderen zijn ingeënt dan normaal, zijn artsen bang dat mazelen ook hier veel kinderen ziek gaat maken. Tegen welke ziektes krijgen onze kinderen een prik, en waarom is dat belangrijk? -
PREMIUM10
Lieve Debby: 'Mijn single vriendin duwt iedere leuke kerel van zich af, zo komt ze toch nooit aan een vent’
Debby Gerritsen weet raad als het gaat over de liefde, lust en relaties. Dit keer beantwoordt ze de vraag van een vijftigjarige vrouw die zich zorgen maakt over haar single vriendin. Ze zegt dat ze geen man nodig heeft, zit wel op datingapps maar vindt geen man goed genoeg.
-
PREMIUM
Smartwatch kan straks levens redden, maar vintage horloges leveren tonnen op
-
-
-
Volg ons ook op social media!
Wil je op de hoogte blijven van al weetjes en inzichten over gezondheid? Volg ons dan op Facebook en Twitter! -
We moeten meer bewegen
Waarom het geen zin heeft om als amateursporter altijd tot het uiterste te gaan
We moeten meer bewegen. Hoe vind je de sport die het best bij je past? Gezondheidsjournalist Tijn Elferink en gedragswetenschapper Johnny Buivenga gaan op zoek naar de voor- en nadelen van verschillende sporten. In deel 11: met deze ademtechniek verbeter je je sportprestaties.
-
We moeten meer bewegen
Kinderen sporten te weinig, met deze nieuwe sport krijg je ze sneller in beweging
-
Schoonmaaktip
Je huis weer ‘lenteproof’: maak deze fout niet met je vitrage
Weg met de winterdip en hallo schone lei: de voorjaarsschoonmaak staat voor de deur. Met deze praktische tips van schoonmaakexpert Marja Middeldorp wordt jouw huis weer spic en span. -
-
PREMIUMVrouwendag
Minister Dijkstra: ‘Vrouwen worden door artsen het bos in gestuurd met hun pijnklachten’