Wat gebeurt er met de gegevens die overheden, bedrijven en instellingen over ons opslaan? Wat als ze gehackt of gegijzeld worden? Hoe veilig zijn onze systemen, en onze data?
Lees meer
De analoge en digitale wereld lopen steeds meer in elkaar over, internet en technologie knopen alles aan elkaar: beleid, sociale structuren, economie, surveillance, opsporing, transparantie en zeggenschap.
Ondertussen worden we overspoeld door ransomware, digitale desinformatie en diefstal van intellectueel eigendom. Conflicten worden tegenwoordig ook uitgevochten in cyberspace. Hoe kwetsbaar zijn we precies, en hoe kunnen we ons beter wapenen?
We laten overal digitale sporen achter, vaak zonder dat te weten of er iets tegen te kunnen doen. Al die aan ons onttrokken data worden bewaard en verwerkt, ook door de overheid. Dat gebeurt niet altijd netjes. Zo veegde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in een vernietigend vonnis het Nederlandse anti-fraudesysteem Syri van tafel. Hoe riskant het is om op dataverzamelingen van burgers algoritmes los te laten – datamodellen die vrij autonoom beslissingen nemen – bewijst de Toeslagenaffaire. Die laat ook zien wat het effect is van ‘verkeerde’ registraties die zich als onkruid door overheidssystemen lijken voort te planten, zonder dat iemand ze nog kan stoppen of wijzigen.
En zijn al die gegevens van burgers en klanten wel veilig? Wie kan erbij, wie mag erbij, wat als ze gehackt of gegijzeld worden? Hoe kwetsbaar maakt onze afhankelijkheid van data ons?
De overheid maakt steeds vaker gebruik van complexe data die ze over burgers verzamelt. Maar de koppeling van al die data is ondoorzichtig en de algoritmes die overheidsdiensten gebruiken om de data te verwerken, zijn moeilijk te controleren. Dat is een recept voor hardnekkige systeemfouten, die grote gevolgen kunnen hebben: zie de toeslagenaffaire. De Tweede Kamer heeft inmiddels een nieuwe wet aangenomen die inzet op nog verdergaande datakoppelingen.
Luister dit artikel
0:00
/
0:00
Onze audioverhalen zijn alleen op de eerste dag gratis zonder lidmaatschap te luisteren. Word proeflid om alle verhalen te luisteren.
Dat is zo geregeld en loopt automatisch af na één maand.
In de nazomer van 2013 wacht Derya Selvi bij thuiskomst een vervelende verrassing. Eerder had ze op het gemeentehuis van Almere een bijstandsuitkering aangevraagd. Nu staan er twee mannen voor haar deur. Het zijn inspecteurs van de gemeente, die zeggen dat ze vanwege haar bijstandsaanvraag binnen willen kijken voor een controle.
Selvi laat de mannen binnen en voor ze het weet staan ze in haar slaapkamer de onderbroeken in haar la te tellen. Ze willen weten of er stiekem meer mensen op haar adres wonen. Voor haar voelt het als de zoveelste vernedering: Selvi is, door immense belastingschulden, achtereenvolgens al haar man, haar huis en haar baan kwijtgeraakt en kreeg vervolgens, telkens wanneer ze bij een overheidsinstantie voor hulp aanklopte, de deur in haar gezicht gesmeten.
Selvi weet dan nog niet dat ze door de Belastingdienst als fraudeur op een zwarte lijst is gezet, in wat we nu kennen als de toeslagenaffaire, en dat het bezoek van de inspecteurs daardoor is getriggerd. Het stempel dat de Belastingdienst haar oplegde, werd automatisch door andere overheidssystemen overgenomen en ontnam Selvi zodoende elke kans op hulp. Het stigma achtervolgt haar tot op de dag van vandaag. Zuivering van haar naam is, ondanks de beloofde schone lei, nog altijd niet in zicht.
Digitalisering: een overheid uit balans
De overheid maakt voor de uitvoering van haar publieke taken steeds vaker gebruik van geavanceerde datasystemen. En dat is nodig: een overheid met een sterk digitaal onderstel is essentieel om de maatschappij draaiende te houden. Het gebruik van innovatieve technieken zorgt ervoor dat de overheid aansluiting houdt met de wereld om zich heen en maakt efficiëntere besluitvorming, betere bereikbaarheid en uniforme dienstverlening mogelijk.
Maar er zijn ook nadelen, zegt Reijer Passchier, docent staatsrecht aan de Universiteit Leiden en de Open Universiteit. Hij publiceerde recent een boek over de invloed van digitalisering op de rechtsstaat. Passchier: ‘Digitalisering maakt de overheid ondoorzichtig. Burgers, rechters en het parlement begrijpen vaak niet hoe de overheidssystemen werken. Het gevolg is dat met name de uitvoerende macht, die veruit de meeste technologie gebruikt, niet goed meer is te controleren. Hierdoor raakt de structuur van de rechtsstaat uit balans.’
SyRI werd in 2020 door de rechter verboden. Het was in strijd met de mensenrechten en ‘onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar’
De oncontroleerbaarheid van het bestuur heeft volgens Passchier al tot serieuze schendingen van burgerrechten geleid. Hij wijst op het beruchte Systeem Risico Indicatie (SyRI). Dat systeem koppelde data van publieke instellingen aan elkaar, waarna die met algoritmes werden doorzocht om specifiek in achterstandswijken te speuren naar ‘verhoogd risico’ op misbruik van sociale voorzieningen. De mensen die uit het systeem kwamen rollen, werden vervolgens aan extra controles onderworpen. SyRI werd begin 2020 door de rechter verboden. Het systeem was volgens de rechtbank in strijd met de het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en was ‘onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar’. Betrokkenen wisten niet welke gegevens SyRI precies verwerkte, hoe of waarom het systeem dit deed en werden niet op de hoogte gesteld wanneer zij door het systeem als ‘risico’ waren aangemerkt.
De parallel met de toeslagenaffaire is evident. Daar bediende de Belastingdienst zich van gigantische hoeveelheden gekoppelde data die met behulp van met vooroordelen doorspekte algoritmes werden doorgeakkerd, op jacht naar ‘fraudeurs’. Begin dit jaar onthulde Trouw dat het Inlichtingenbureau er eenzelfde aanpak op nahoudt in zijn jacht op mogelijke bijstandsfraude. De Autoriteit Persoonsgegevens onderzoekt nu of ook deze overheidsinstelling onrechtmatig handelt jegens burgers.
De beschreven problemen laten een patroon zien: de wijze waarop de overheid haar digitale systemen heeft ingericht en toepast, brengt de rechten en vrijheden van burgers in gevaar. Dat patroon begint bij data.
‘Vernetwerking’
De overheid verzamelt op een gigantische schaal data van burgers. Praktisch alle niveaus van de overheid doen mee. Van landelijk tot lokaal, van defensie tot politie, van onderwijs tot gezondheidszorg, van instellingen als het UWV tot de Belastingdienst en de Rijksdienst Wegverkeer (RDW). Die verzamelwoede gaat gepaard met een ongekende koppeldrang, waarbij de data van al deze instellingen meer en meer aan elkaar worden geknoopt, vaak aan de hand van het burgerservicenummer (BSN). Hierdoor ontstaat een oceaan van data die voor steeds meer instanties beschikbaar is en in toenemende mate de grondslag voor hun handelen vormt.
Reijer Passchier, expert staatsrecht
Bestuursorganen nemen steeds vaker elkaars informatie over zonder dat zij zelf kunnen controleren of die eigenlijk wel klopt
Deze vernetwerking van de overheid maakt het overheidsapparaat efficiënter en zorgt voor uniforme bureaucratie. Dat laatste heeft volgens Passchier een belangrijke keerzijde: ‘Grootschalige gegevensuitwisseling maakt informatiestromen ondoorzichtig. Bestuursorganen nemen steeds vaker elkaars informatie over zonder dat zij zelf kunnen controleren of die eigenlijk wel klopt. Hierdoor ontstaan ketenbeslissingen die doorwerken in de hele organisatie. Als alles klopt is dat nuttig, maar als dat niet zo is, dan is het ontzettend moeilijk om dat nog te repareren.’
Computer says ‘no’
De toeslagenaffaire maakt pijnlijk duidelijk hoe ver de vernetwerking reikt en hoe ingrijpend de gevolgen kunnen zijn. Selvi kon door de onterechte stopzetting en terugvordering van haar kinderopvangtoeslag de dagopvang niet meer betalen. En omdat ze niet kon terugvallen op vrienden en familie, moest ze de zorg voor haar kinderen en haar werk combineren. Ze raakte haar baan kwijt.
De belastingdienst had Selvi intussen als fraudeur ‘aangevinkt’. Die beslissing belandde door de vernetwerking ook bij het UWV, dat haar vervolgens niet wilde helpen. Selvi en haar man kregen financiële problemen en moesten hun huis verkopen – met een flinke restschuld. De geldzorgen dreven het echtpaar uit elkaar. Schuldhulpverlening kreeg Selvi niet: ‘Omdat de oorsprong van mijn belastingschuld te kwader trouw was,’ zegt ze tegen FTM: ‘Ik had immers fraude gepleegd.’ Toegang tot schuldsanering werd haar eveneens geweigerd. Nadat ze bijstand aanvroeg, kreeg ze de ondergoedtellers van de gemeente op haar dak, omdat die automatisch waren gewaarschuwd over Selvi’s status van ‘fraudeur’. Haar aanvraag voor bijstand werd daarna afgewezen.
De digitale systemen van de overheid grijpen in elkaar, waardoor een beslissing zich als een olievlek door de hele keten verspreidt
De gang van zaken laat zien hoe de digitale systemen van de overheid in elkaar grijpen en hoe een enkele beslissing zich als een olievlek door de hele keten verspreidt. Die beslissing bepaalt voortaan wie je voor de overheid bent. Selvi’s verhaal toont tegelijk aan hoe moeilijk het is om zo’n beslissing in dat systeem ongedaan te maken. Ondanks het vernietigende onderzoeksrapport van de commissie-Van Dam over de toeslagenaffaire (met de veelzeggende titel Ongekend Onrecht), de openlijke excuses van parlement en bewindslieden en het aftreden van het kabinet, is Selvi nog altijd niet verlost van haar stempel van fraudeur: ‘Ik word voor mijn werk gedetacheerd als ambtenaar van de burgerlijke stand. Daarom heb ik vaak een verklaring omtrent gedrag nodig. Een aanvraag duurt bij mijn collega’s een dag of twee, maar bij mij meer dan twee weken. Er wordt nog altijd aanvullend onderzoek naar mij uitgevoerd.’
‘Schone lei’ blijkt niet te realiseren
Om haar stempel definitief af te schudden, probeert Selvi nu met negen andere gedupeerden een nieuw burgerservicenummer af te dwingen. Advocaat en belastingkundige Khadija Bozia staat de groep bij: ‘De fraude-indicatie van deze mensen komt bij veel overheidsinstellingen terug. Die instellingen communiceren allemaal via het BSN. Daarom lijkt dit de beste mogelijkheid om een nieuwe fiscale identiteit creëren en van dit label verlost te raken. Een alternatieve manier om dat te bereiken is ons niet bekend en is ook niet aangeboden.’
De roep om een nieuwe start vond via Kamervragen van Helma Lodders (VVD) zijn weg naar staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) van Financiën, Toeslagen en Douane. Op 9 februari 2021 antwoordde de staatssecretaris dat het vervangen van het BSN ‘sympathiek klinkt’, maar dat niet aannemelijk is dat dit ‘bijdraagt aan het maken van “schoon schip”.’ Om dat te bereiken is het ‘vooral van belang dat alle onjuiste informatie wordt verwijderd uit de administraties van overheidsorganisaties. Het wijzigen van het BSN zorgt niet dat “alle vinkjes” goed komen te staan.’
De overheid is niet in staat om na te gaan waareen onrechtmatige beslissing terecht komt, laat staan hoe die is te corrigeren
Van Huffelen zal niettemin, samen met staatssecretaris Raymond Knops (CDA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de mogelijkheid van een nieuw BSN onderzoeken. Maar eerst moet volgens Van Huffelen worden onderzocht ‘in welke overheidsregistraties de gedupeerde ouders met onjuiste informatie staan geregistreerd en hoe deze onjuiste informatie zo snel mogelijk kan worden verwijderd’.
Het is het probleem van gekoppelde systemen in een notendop. Evident onrechtmatige beslissingen worden automatisch binnen het overheidsapparaat rondgepompt, maar men is niet in staat na te gaan waar die beslissing vervolgens terecht komt, laat staan hoe die is te herstellen. Drie maanden na publicatie van het rapport Ongekend Onrecht over de toeslagenaffaire heeft de staatssecretaris nog geen idee of zij de beloofde ‘schone lei’ überhaupt kan realiseren.
‘Super SyRI’
De koppelwoede van de overheid neemt intussen alleen maar toe, getuige de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS), die het publieke en private organisaties nog makkelijker moet maken om gegevens uit te wisselen. Volgens het collectief dat SyRI met succes aanvocht, gaat de WGS nog verder dan zijn voorganger. Ze doopten de wet daarom ‘Super SyRI’. Tijmen Wisman, voorzitter van het Platform Bescherming Burgerrechten, dat onderdeel is van dat collectief, stelde: ‘De uitspraak van de rechtbank over SyRI was een streep in het zand. Daar gaat men nu met een bulldozer overheen.’ Vice-voorzitter Kitty Jong van de FNV, eveneens onderdeel van het collectief, waarschuwt dat Super SyRI ‘leest als een blauwdruk’ voor meer toeslagenaffaires.
Kees Verhoeven, Kamerlid D66
Als de WGS wordt aangenomen, houd ik mijn hart vast. Deze wet is echt heel erg gevaarlijk
Pijnlijk is dat de WGS door de Tweede Kamer werd aangenomen op de dag dat het rapport van de commissie-Van Dam verscheen. Kamerlid Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) probeerde zelfs de voorwaarde van een rechtmatigheidstoets door een onafhankelijke commissie uit het wetsvoorstel te verwijderen. Zo’n toets zou maar lastig zijn. Nederlands grootste politieke partij lijkt niets van de toeslagenaffaire te hebben geleerd.
Vertrekkend Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66): ‘Als de WGS wordt aangenomen, houd ik mijn hart vast. Deze wet is echt heel erg gevaarlijk.’ Dat de Eerste Kamer de behandeling van het wetsvoorstel heeft aangehouden, in afwachting van nader advies van de Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens, stelt hem niet gerust: ‘Ik ben blij met de aanhouding, maar ik ben bezorgd dat het voorstel niet controversieel verklaard is door de Eerste Kamer. Ik vrees daarom dat het er toch doorheen glipt op basis van het stemgedrag van de partijen in de Tweede Kamer. Als deze wet erdoor komt, is dat ronduit beschamend.’
‘De burger staat niet centraal’
De overheid maakt voor de koppeling en verwerking van alle verzamelde data in toenemende mate gebruik van algoritmes. Algoritmes helpen de overheid om de oceaan aan data inzichtelijk te maken, daar voorspellingen aan te onttrekken en op basis daarvan besluiten te nemen. De overheid lijkt echter weinig van algoritmes te begrijpen.
In een rapport van 26 januari 2021 met de zouteloze titel Aandacht voor algoritmesbespreekt de Algemene Rekenkamer het gebruik van algoritmes binnen de rijksoverheid. De Rekenkamer schrijft dat centraal overzicht ontbreekt van de algoritmes die binnen de ministeries worden gebruikt, en dat die te weinig inzicht hebben in de risico’s ervan. Ook neemt de overheid volgens de Rekenkamer onvoldoende maatregelen om discriminatie en profilering via algoritmes te voorkomen en krijgen burgers onvoldoende zicht op de toepassing, werking en samenstelling ervan. Dat brengt de Rekenkamer tot de ontluisterende conclusie dat de burger niet ‘centraal staat’ bij het gebruik van algoritmes door de rijksoverheid. ‘Dat is hard,’ zegt Verhoeven. ‘In feite zeg je dan dat de overheid de burger sowieso niet centraal stelt.’
Algoritmes als ‘spiegel van de maatschappij’
Vaak wordt gedacht dat algoritmes objectief en puur ‘mechanisch’ beslissingen nemen, zonder ruimte voor interpretatie of context. Volgens Sennay Ghebreab moet dat beeld worden bijgesteld. Hij leidt de onderzoeksgroep Socially-Intelligent AI aan de Universiteit van Amsterdam en geeft leiding aan het Civic AI Lab, dat onderzoekt hoe kunstmatige intelligentie (AI) kan bijdragen aan kansengelijkheid: ‘Vaak zie je dat de verantwoordelijkheid voor de negatieve impact van technologie wordt neergelegd bij de techniek en niet bij de mensen zelf. Maar algoritmes en AI discrimineren niet uit zichzelf; dat leren ze van mensen. Ze zijn een reflectie van de noties die in de samenleving en bij hun ontwikkelaars bestaan.’ Bij de Belastingdienst heersten bijvoorbeeld discriminerende opvattingen over mensen met een dubbele nationaliteit, bij SyRI over mensen die in een ‘slechte wijk’ wonen en alleen daarom al aan vergaand onderzoek werden onderworpen.
Maar ook als algoritmes niet bewust zijn bezwaard met vooroordelen, zijn discriminatie en bias volgens Ghebreab lastig uit te sluiten, zeker wanneer ze worden losgelaten op grote, complexe datapakketten: ‘De moeilijkheid zit hem erin dat de samenleving continu verandert. Als je algoritmes ontwikkelt op basis van een dataset die niet meer representatief is, kan dat al schadelijk zijn. Ontwikkelaars houden zich onvoldoende bezig met de maatschappelijke consequenties van een algoritme. Juist daarom moet je continu blijven doorontwikkelen en bijschaven.’ Maar volgens de Rekenkamer gaat het ook daar mis bij de rijksoverheid, omdat er nauwelijks aandacht is voor lifecycle management. Dat leidt ertoe, zo schrijft de Rekenkamer, dat ‘het algoritme in de loop van de tijd bijvoorbeeld niet meer voldoet aan de veranderde ethische principes, wet- en regelgeving of gewoon technisch out-of-date is’.
Sennay Ghebreab, AI-onderzoeker
Een algoritme ligt vast en kun je ontrafelen; zo kun je een ingebakken vooroordeel objectief vaststellen. Dat lukt niet als het in het hoofd van een ambtenaar zit
Ghebreab is desondanks positief: ‘Algoritmes kunnen problemen als discriminatie en profilering juist kwantificeren en blootleggen, en dan kun je het aanpakken.’ Een algoritme ligt vast en kun je ontrafelen. Daardoor kun je een eventueel ingebakken vooroordeel objectief vaststellen. Dat kun je niet als het in het hoofd van een ambtenaar zit. Omgekeerd kun je algoritmes gebruiken om bestaande vooroordelen inzichtelijk te maken, zoals het stelselmatig afwijzen van leningen voor mensen uit overwegend zwarte wijken in de VS.
‘Algoritmes leggen niet alleen vooroordelen bloot, maar kunnen ook creatieve oplossingen bieden voor maatschappelijk vraagstukken. In de VS zijn ze daar al ver mee. Maar in Nederland worden AI en algoritmes vooral gebruikt om burgers te controleren of om efficiëntie te vergroten. Dat is een negatieve benadering waar je negatieve resultaten mee oogst, zoals het uitsluiten van mensen. Het uitgangspunt van de overheid zou moeten zijn om publieke waardes met behulp van AI te waarborgen of te versterken. De grote kans zit in de intentie van het gebruik. Daar valt heel veel te winnen.’
AI als bondgenoot in de strijd tegen ongelijkheid
Binnen het Civic IA Lab lopen diverse onderzoeken waarin techniek wordt gebruikt om ongelijkheid te bestrijden. Een daarvan richt zich op het voorkomen en verhelpen van ‘mobiliteitsarmoede’ in Amsterdam. Bepaalde bevolkingsgroepen blijken minder mobiel te zijn en kunnen zich moeilijk in de stad verplaatsen, bijvoorbeeld omdat ze slecht ter been zijn, een rolstoel of rollator gebruiken, of ver moeten lopen voor een opstaphalte. Met behulp van AI probeert het onderzoeksteam bloot te leggen waar dat speelt en wat eraan ten grondslag ligt, zodat het probleem kan worden aangepakt. Denk aan een betere toegang van sociale woningen, stations en publieke ruimtes, of het aanpassen van het bus- en tramnetwerk.
Een ander voorbeeld dat Ghebreab aanhaalt, is een onderzoek van Stanford University en ETH Zürich, waarbij algoritmes worden gebruikt om vluchtelingen binnen een land te plaatsen. Aan de hand van matchmaking algoritmeswordt onderzocht waar de kans het grootste is dat mensen goed aarden – afhankelijk van bijvoorbeeld welk werk en type scholing beschikbaar is op een bepaalde plek, de success rate van eerdere integratie op een bepaalde locatie, en taal. Volgens Ghebreab heeft de inzet van dit soort positief georiënteerde algoritmes ertoe geleid dat in de VS tot 40 procent meer vluchtelingen hun weg naar de arbeidsmarkt vinden en in Zwitserland zelfs 70 procent meer. ‘Dit is echt een win-win situatie gebleken. Automonteurs kwamen zo bijvoorbeeld terecht op plekken waar een auto-industrie is en docenten op plekken met veel scholen. Zo help je zowel vluchtelingen als instanties die werknemers nodig hebben. Dat zou hier ook kunnen, maar helaas zijn wij nog niet zover.’
De Rekenkamer onderstreept intussen dat algoritmes een grote invloed hebben op het functioneren van de rijksoverheid en dat het gebruik ervan de komende jaren alleen maar zal toenemen, waarbij zij de taken van ambtenaren uiteindelijk (deels) overnemen.
De overheid zet daarbij in toenemende mate in op zelflerende algoritmes en AI. AI werd in hetStrategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie (2019) al gebombardeerd tot een ‘sleuteltechnologie’ voor de toekomst, en de overheid heeft sindsdien niet stilgezeten. Zo meldde de NOS vorige maand dat meerdere Nederlandse gemeenten inmiddels ‘slimme algoritmes’ gebruiken, terwijl uit onderzoeken van het TNO en het CBS al bleek dat AI-technieken als machine learningen lerende algoritmes hun weg naar het publieke domein vinden.
‘Zolang de intentie is om mensen op te jagen in plaats van ze te beschermen, is dat een recept voor problemen’
Ook hier worden deze technologieën vooral ingezet in het kader van risico-inventarisaties, fraudebestrijding en profilering. Met de nieuwe WGS in het vooruitzicht geeft dit zelfs Ghebreab reden tot zorg: ‘Zolang de intentie is om mensen op te jagen in plaats van ze te beschermen, is dat een recept voor problemen. Met de inzet van zelflerende algoritmes zullen die explosief groeien. Als je het profileren van bepaalde groepen met een negatieve intentie uitvergroot, kun je er donder op zeggen dat er straks nieuwe lijken uit de kast komen rollen.’
Ook Passchier is niet gerust op de combinatie van complexere technologieën met complexere datasystemen: ‘De toenemende ondoorzichtigheid die zo ontstaat, maakt dat beslissingen en besluitvorming alleen maar moeilijker kunnen worden gecontroleerd door rechters en het parlement. Dat zet de rechtsstaat verder onder druk.’
‘Technology trap’
De risico’s ten spijt bevinden we ons inmiddels in een technology trap. Instanties als de Belastingdienst en de politie kunnen niet meer zonder big data en algoritmes functioneren. Tegelijkertijd moeten systeemfouten worden uitgebannen en voorkomen. Maar hoe?
Critici zijn het erover eens dat de overheid transparanter moet worden over de data die zij verzamelt, hoe zij technologie inzet en hoe die werkt. Kamerlid Verhoeven pleit in dit verband al jaren voor een meldplicht voor ingrijpende algoritmes. Liefst wil hij daarvoor een openbaar register: ‘Het overzicht dat zo ontstaat, moet er voor zorgen dat er meer regie komt, plus een afweging van wat je wel en niet toestaat. Er moet daarnaast een algoritme-waakhond komen, zodat je ook achteraf voor meer grip zorgt. En misschien moet je afspreken dat je algoritmes in bepaalde domeinen niet toestaat.’
Reijer Passchier, expert staatsrecht
Het parlement kan simpelweg onvoldoende tegenwicht bieden aan een almaar uitdijende en digitaliserende overheid
Ook Passchier pleit voor meer controle, vooral door het parlement. Een veelgehoord punt van kritiek is dat Tweede Kamerleden onvoldoende kaas hebben gegeten van het digitale domein. Dat wordt er niet beter op nu zowel Verhoeven als Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) – die wel bekend zijn met het terrein – de Kamer binnenkort verlaten. Maar met alleen het opleiden van Kamerleden ben je er niet, zegt Passchier: ‘Het parlement is qua middelen niet veel verder dan een eeuw geleden. Het kan simpelweg onvoldoende tegenwicht bieden aan een almaar uitdijende en digitaliserende overheid. In Duitsland en de VS zijn er speciale technology assessment bureaus die parlementariërs adviseren en bijstaan bij hun controlerende en wetgevende taken. Dat soort middelen zijn hier ook nodig. De vaste digitale commissie die er nu moet komen is een stap in de goede richting, maar zet vooralsnog onvoldoende zoden aan de dijk.’
Ghebreab zet vooral in op participatie: ‘Voor de verre toekomst is het belangrijk om een open AI-systeem te ontwikkelen, waarbij co-creatie plaatsvindt en de burgers zelf een rol spelen in de ontwikkeling en bijsturing van technologie. Het gaat tenslotte om hen.’ Daarvoor is het volgens hem essentieel om AI en algoritmes op te nemen in het onderwijs: ‘De nieuwe generatie is straks aan zet. Daarom moeten we algoritmisch leren denken en handelen net zo belangrijk maken als lezen en schrijven.’
Vertrouwen
Maar de grootste uitdaging is wellicht dat de overheid het vertrouwen in haar handelen moet terugwinnen bij burgers als Selvi: ‘Ik ben, zonder dat ik het wist, op een zwarte lijst gezet en ik weet zeker dat er nog ergens vinkjes achter mijn naam aanstaan. Ik kan de Nederlandse overheid niet meer vertrouwen en dat is echt verschrikkelijk. Het voelt alsof mijn kinderen en ik niet meer veilig zijn in ons eigen huis. Dit past niet bij Nederland.’
De WGS vergroot de mogelijkheden om burgers te controleren, terwijl de controle op het handelen van de overheid zelf moeilijker wordt
Dat de Tweede Kamer het wetsontwerp voor de WGS aannam op dezelfde dag dat het rapport Ongekend Onrecht over de toeslagenaffaire werd gepresenteerd, onderstreept dat de volksvertegenwoordigers er bewust voor kiezen er een schep bovenop te doen. De WGS vergroot de mogelijkheden om burgers te controleren, terwijl de controle op het handelen van de overheid zelf moeilijker wordt. Dat laatste zit hem niet alleen in het gebruik van ondoorzichtige technologieën: ook de overheid zelf wordt minder transparant. Dat blijkt uit wijze waarop zij momenteel omgaat met Wob-verzoeken, de gebrekkige informatieverschaffing aan de Kamer en de omarming van de beruchte Rutte-doctrine om zoveel mogelijk zaken mondeling af te stemmen op ministeries.
De Tweede en de Eerste Kamer laten met de WGS zien dat zij, ondanks de toeslagenaffaire en ondanks de onwettige en zinloze inzet van SyRI – dat welgeteld nul fraudeurs ontmaskerde, maar wel de rechten van duizenden burgers schond – doorgaat op de ingeslagen weg. Een weg waarbij de overheid, buiten medeweten en zonder instemming van burgers en in strijd met hun rechten en vrijheden, stoïcijns doorgaat met het verzamelen, verwerken, opslaan en koppelen van hun gegevens, zonder dat waarborgen worden geboden over hoe die vervolgens worden gebruikt.
Dat past niet in een democratische rechtsstaat. Dat past niet bij Nederland.
Meer lezen over dit onderwerp?
Volg dit dossier en krijg een seintje als er een nieuw artikel verschijnt
Ik kan mij nog een aflevering van 1vandaag herinneren uit begin jaren 2000. Helaas niet meer terug te vinden in het npo archief (dat gaat terug tot 2007). In deze reportage stond iemand onterecht in de computersystemen genoteerd als zware vuurgevaarlijke crimineel. Met als gevolg tientallen acties van arrestatieteams tot in de slaapkamer en klemgereden op de snelweg aan toe. De rechter concludeerde dat hij het niet kon oplossen, politie kreeg het niet uit de systemen. Uiteindelijk heeft de hoogste rechter een brief geschreven die deze onschuldige meneer permanent bij zich moest dragen, om onterechte arrestaties hopelijk te kunnen neutraliseren. #CafcaKomputers
@sebastiaan, wist helemaal niet dat je voor FTM schrijft tof man! Goed artikel, ga de rest ook van je lezen. En mede door deze problematiek heb ik gister een 'statement-stem' uitgebracht op de Piratenpartij. De 1 van de weinige partijen met verstand van AI, algoritmes, online safety etc.
Hoop dat we snel weer op het veld kunnen staan bij AAC. Groeten Daan van Rossum
Ha Daan, goed van je te horen en sterke stem! Het begint een echte AAC enclave te worden. Ruben A. is hier ook geregeld te vinden! Hopelijk zien we elkaar snel weer.
Ha nog meer Rugby hier! Rugby ethiek in de IT toepassen dat zou eens wat zijn. Ohhh wat zou ik graag een paar IT projectleiders in de SCRUM willen treffen ;-)
Het is reeds tientallen jaren bekend dat de koppeling van gegevens uitsluitend misverstanden, fouten en verkeerde inlichtingen oplevert.
Dat komt niet alleen door het feit dat allerlei niets zeggende inlichtingen zoals het regelmatig eten van couscous verzameld worden en men aan die gegevens zwaarder wegende betekenissen geeft dan redelijk is.
Maar het komt ook en vooral door het feit dat, wanneer men slechts over zeer weinig inlichtingen beschikt over een bepaald aspect van een persoon, men allerlei betekenissen en veronderstellingen daar kan aan koppelen om het verhaal volledig te maken.
De koppeling van gegevens banken en het gebruik daarvan zijn van het ergste wat de burgers kan overkomen.
Nog iets, de overheid lijdt aan grootheidswaanzin. Zo hebben openbare aanklagers, die een moord onderzoeken, in de meeste landen het recht iemand te beschuldigen als ze 'in gemoede' -zoals het in BE gezegd wordt- overtuigd zijn van de schuld van die persoon. De arrogantie is schokkend.
De technologie produceert computers en de geesten hebben in hoofdzaak middeleeuwse gedachten.
Een ander aspect, alle mogelijkheden zoals alle technologie worden altijd door de machtigen, de overheid en de superrijken, misbruikt.
Hoe kan het dat iemand een bijstandsuitkering geweigerd wordt omdat diegene ooit fraude zou hebben gepleegd? Iemand die geen inkomen heeft en wel kinderen, kan toch niet opeens van de lucht leven? De overheid is toch verplicht om een bestaansminimum te garanderen voor iedereen en zeker voor die kinderen?
Schrikbarend vind ik het. Dank voor het artikel. Ik begrijp hieruit dat vooral aan de economische ‘onderkant’ van de samenleving dit soort algoritmes worden toegepast voor fraudebestrijding. Maar hoe zit dat aan de ‘bovenkant’? Wordt er mbv algoritmes ook gekeken naar mogelijk al te liberaal gebruik van regelingen die voor mensen met geld handig zijn?
Terechte vraag. Op dit moment richt de inzet van deze middelen zich vooral te richten op "fraude" met uitkeringen. Niet typisch een probleem van de 'bovenkant'. Daar zit het probleem vooral in witwassen al is daar verrassend weinig aandacht voor. Zie het stuk van collega's Bart en Hugo:
En omdat de bovenkant van de samenleving met miljoenen schuift wordt elke Nederlander niet meer vertrouwd. Als je alleen maar een betaalrekening wil openen wordt niets van wat je invult op aanvraag zomaar geloofd zonder bij voorbaat bijgeleverde bewijzen. De ideoterie heeft overal toegeslagen. Om eenvoudig de incasso van kpn over te zetten op het bankrekeningnummer van mijn vrouw moesten kopieen van ons beider paspoorten bijgeleverd worden.
En ook bij kpn mogen ze de crimineel graag helpen. De hele bubs gaarne op te sturen in envelop met daarop als adressering, "kpn contractverwerking" . En we weten hoe betrouwbaar de postbezorging is tegenwoordig. DE envelop bevatte: van zowel mijn vrouw als ik:
Namen voluit. Adres. Kopieën identiteitsbewijzen. Bankrekening nrs.
Dat hadden ze allemaal nodig om het bankrekeninh nummer voor de incasso om te zetten.
Ik heb het woord contractverwerking maar weggelaten in de adressering.
Heeft al met al 4 weken gekost omdat we bij de eerste poging iets niet hadden mee geleverd.
De witwas gevallen komen wel degelijk aan bod met het UBO register en wat meer.
De personen achter deze situaties profiteren van alle commotie over andere zaken.
Panama papers luxemburg en wat meer hebben wel degelijk het nieuws gehaald. Er is in deze wel meer geld voor advocaten in de rechtsgangen. Tevens zijn er wat vriendenkringen. Dat is een groot verschil.
Waarom is er geen aandacht meer voor de zaken met de grotere bedragen bij journalisten?
Ik kan bevestigen dat ook aan de bovenkant software werkzaam is voor het ontdekken van "bijzondere" transacties. Wat ik zo bij bijzonder vind is dat veel mensen de indruk lijken te hebben dat het de schuld van algoritmes is. Maar dat is zeker niet het geval. In de cirkel plan do check act kan een algoritme slechts input geven voor de "check". De act is het acteren naar uitkomst van wat algoritmes aangeven en is nog steeds menselijk in de meeste administratieve processen. Het is dus nog zo dat we best met hoge zekerheid weten welke bank transacties een witwas transactie is maar mensen verkiezen niets met deze informatie te doen. Dit is een normaal fenomeen. Een algoritme zorgt er ook voor dat uw auto zegt dat u 30 mag rijden in de bebouwde kom, maar het is aan U of de rem of het gaspedaal ingetrapt wordt.
Toen ik onlangs toeslag voor kinderopvang aanvroeg moest ook mijn vrouw inloggen met haar digid. Was dit in het verleden niet zo? In het artikel staat namelijk dat meneer geen problemen meer ervaart.
Wat je in de toeslagenaffaire ziet is dat de aanvraag veelal op naam van alleen de moeder is ingediend. In een gemeenschap van goederen bouwt het echtpaar dan weliswaar een gezamenlijke schuld op, maar het fraude-label hangt alleen aan de persoon die het indiende - en ook alleen die persoon achtervolgt door diverse koppelingen. Het kan zijn dat het proces nu veranderd is en je beiden moet ondertekenen, maar hier ging het in die affaire vaak mis.
Is dit niet het gevaar van verschillende databases met verschillende datastructuren die met elkaar gekoppeld worden via een gezamenlijke term, het sofi of burger service nummer? Waarom niet een database met persoonsgegevens waaraan elke organisatie zijn/haar specifieke informatiewensen kan koppelen als een extra schil. Zo voorkom je besmetting zonder opzet.
Of zie ik het te simpel, door de ogen van een oud BI docent?
Er zijn bewegingen in deze richting. O.a. Kees Verhoeven (D66) en genoemd in het artikel heeft bijvoorbeeld een motie ingediend voor een tijdelijk (transactie-specifiek) BSN. Dit naar aanleiding van het datalek bij de GGD. Of dat kans van slagen heeft valt te bezien. In de antwoorden van staatssec. Van Huffelen op de hulpvraag om een nieuw BSN voor de gedupeerden lees je dat de overheid een soort "anker" wil blijven behouden om burgers centraal aan te koppelen. Dat draait uiteindelijk natuurlijk om de koppeling van die gegevens.
Het BSN is bedoeld om persoonsverwisselingen in administraties te verminderen. Het klopt niet om dat als identificerend en authenticerend gegeven te willen zien zoals "privacy" activisten te vaak doen.
Het gevolg van slechte administraties veroorzaken veel persoonlijke schade. Waarom die inbreuk door slechte administraties niets als een privacyprobleem gezien wordt is verwonderlijk.
Ik kan mij nog een aflevering van 1vandaag herinneren uit begin jaren 2000. Helaas niet meer terug te vinden in het npo archief (dat gaat terug tot 2007). In deze reportage stond iemand onterecht in de computersystemen genoteerd als zware vuurgevaarlijke crimineel. Met als gevolg tientallen acties van arrestatieteams tot in de slaapkamer en klemgereden op de snelweg aan toe. De rechter concludeerde dat hij het niet kon oplossen, politie kreeg het niet uit de systemen. Uiteindelijk heeft de hoogste rechter een brief geschreven die deze onschuldige meneer permanent bij zich moest dragen, om onterechte arrestaties hopelijk te kunnen neutraliseren. #CafcaKomputers
Digitalisering, algoritmen, dé middelen voor het establishment om zich van de macht te verzekeren en zich te ontdoen van wat zij beschouwt als nutteloos, overbodig en schadelijk, kortom als MENSELIJK AFVAL. Onze democratie is verworden tot een meerderheid die, omdat ze een meerderheid is, zich het recht toeëigent om minderheden te vertrappen. ("Heel Nederland kleurt blauw".)
Ik heb mij werkelijk groen en geel geërgerd dat dit tijdens de hele verkiezingscampagne geen een keer aan de orde is geweest. Niets van meegekregen althans.
Nederland heeft zich wat mij betreft gisteren behoorlijk in zijn eigen voet geschoten.
Die partijen die veel stemmen kregen hebben allemaal voor deze wet gestemd.
FvD, PVV, VVD.
Ik heb het vertrouwen in mijn medemens verloren, m.i. nog erger dan het vertrouwen in de politiek verliezen.
Tja, je zou er een referendum aan kunnen wijden nu, maar ja met die torenhoge opkomstdrempel (met dank aan de CU is het correctief referendum tot een wassen neus verworden) is het bij voorbaat al een verloren zaak en zal het vertrouwen in de democratie alleen maar verder doen dalen.
Ben vandaag in een ongelofelijke mineurstemming.
Alleen al het feit dat iemand van een uitkering moet leven is dus al een reden om die te bestempelen als een mogelijke fraudeur....wat voor land leven we?
Trouwens geen wonder dat de overheid niet in hoger beroep is gegaan toen de rechter SyRi verbood, er lag een vele malen verdergaande wet klaar....Waar heb je SyRi dan nog voor nodig?
Er was één partij (Volt) die een minister voor Digitale Zaken wil. En verder heb je helemaal gelijk; dit was geen enkel thema. Hoofdzaken / bijzaken, het blijft moeilijk voor Tweede Kamerleden zolang ze van de partijbesturen vooral complimenten krijgen als de de voorpagina halen.
Een digitale overheid vereist een centrale aansturing met standaard protocollen en transparante controle mechanismen. Een speciaal daartoe geëigend departement met dito ministeriële bevoegdheden (Digi Minister) dient daarbij door een afzonderlijke Parlementaire commissie permanent te worden geconsulteerd.
Jawel hoor. Waar Nederland voor kiest hebben we gisteren kunnen zien. Een kabinet dat is gevallen over de toeslagen-affaire krijgt weer de meerderheid en daarmee het mandaat om verder te gaan waar men mee bezig is geweest.
Simplistische uitspraak: de verkiezingsuitslag is een onontwarbare kluwen van meningen en emoties. Veel mensen die rechts stemmen zijn bang voor linkse stokpaarden en omgekeerd. Zelfs hier in Groningen wint de VVD, terwijl we gemangeld zijn door de politiek en de NAM als kongsi. Verklaar dat maar eens.
Een verkiezingsuitslag is een simpele totaaltelling van de uitgebrachte individuele stemmen. Veel moeilijker kan ik het niet maken. Wat bedoelt u met "wint de VVD"? Meer dan 4 op de 5 stemgerechtigden hebben NIET VVD gestemd toch? Als ik vroeger op school een 2 op mijn rapport kreeg ging ik mij diep zitten schamen, maar een MP die een 2 krijgt gaat staan juichen op de nationale televisie!? Maar ja, wie ben ik? Iemand met een simplistische uitspraak.......
'Dat past niet bij Nederland'.
Ik vraag het me af. En ik denk dat we die vraag onszelf allemaal moeten stellen.
Het cynische repressief beleid om 'fraude' van burgers te straffen en de grote datahonger van de overheid om dat gemakkelijker te maken is een politieke keuze. Net als het laten bestaan van armoede in Nederland beschreven in het artikel van Tonie Broekhuijsen denk ik dat dit een vertaling is van vreemd soort verongelijktheid van een grote groep 'Hard werkende' Nederlanders. Dat beleidsmaatregelen in geen enkele verhouding staat met geleden 'schade' of het bereiken van hoger doel maar vooral veel leed bij een kleine groep veroorzaakt is uiteindelijk slechts een kras op een politiek imago. Dat andersom belastingontwijking door de overheid gefaciliteerd wordt en fraude door het grootbedrijf afgekocht kan worden laat zien dat we langzaam in een standenmaatschappij lijken te leven waarbij de regels niet voor iedereen gelijk zijn. Laat Nederland er nu net voor gekozen hebben om dit beleid voor te zetten.
Het probleem is veel ernstiger dan wat hier in het artikel en de commentaren gezegd wordt. Het kan nog 50 jaar duren voordat de inhoud en het gebruik van de gegevens in databanken enigszins serieus zal zijn. Het is o. a. een kwestie van transparantie, volwassenheid, zeggenschap en redelijke inlichtingen.
- Transparantie: Iedereen moet al de inlichtingen -behalve bij hoge uitzondering- over hem/ haar altijd onmiddellijk kunnen inzien waar die inlichtingen zich ook bevinden bij de overheid, de media, de ondernemingen.
Dat lijkt overdreven, maar het tegendeel is waar: Vroeger functioneerde de overheid ook zonder al die vaak onredelijke en onjuiste inlichtingen.
De NL, BE, EU burgers moeten volwassen worden en het regeren, het controleren en het commanderen niet uitsluitend aan de staat, de GMO, de media en de Staten Generaal overlaten.
Gisteren heeft een bende, die NL in ieder opzicht afbreekt en beschadigt, carte blanche gekregen om nog eens hetzelfde te doen maar vermeerderd met een factor 10. De burger is geïndoctrineerd, hij stemt tegen zijn eigen belang.
- Volwassenheid. We zijn net kinderen. Verreweg de meeste gebruikers van computers zijn te naïef en te onvoorzichtig bezig. Alle betrokken groepen en alle NL burgers moeten bijeen gaan zitten om te bepalen wat wel en wat niet en hoe de inlichtingen mogen en moeten verzameld worden. Dat is een reuze werk.
- Er moet een Derde Kamer geïnstalleerd worden met 17 miljoen permanente leden. Bindende referenda ieder jaar - of om de 3 of 6 maanden- over om het even wat en een vertrouwensstemming.
Verplichte opkomstplicht bij de referenda zoals in BE en GR.
Beraadslagingen kunnen o.a. in de middenveldorganisaties.
De burgers moeten meeregeren zoals in CH sedert 1848 en in de stadsstaat Athene 2.600 jaar geleden ten tijde van Solon.
- Redelijke inlichtingen: Feiten en meningen.
De helft van de MSM moet collectief bezit worden. Overigens ook de helft van de banken.
Volgens heel veel Nederlanders is dit allemaal geen enkel probleem, gezien het grote aantal stemmen op de VVD. U weet wel de VOLKSpartij voor VRIJHEID en DEMOCRATIE.
Zowel het volk als de vrijheid als de democratie is ondertussen ver te zoeken bij deze club.
Op vakantie in Duitsland las ik ooit deze wijsheid:
Politik ist die Kunst die Leute so zu bescheissen das Sie das Gefühl haben Sie hätten sich das schon immer gewunscht!
En laat Rutte cs dat kunstje nou heel goed beheersen.
Overigens: Politiek verandert slechts politici, níet de samenleving...
Niks geleerd van het toeslagenschandaal. De verkiezingsuitslag is een trap na aan alle gedupeerden, ook aan die van de aardbevingsschade en iedereen die niet aan bod komt op onze totaal ontspoorde en geperverteerde woningmarkt. Deprimerend.
Goed onderzoek en goed beschreven stuk. George Orwell 1984 is er niets bij. Je vraagt je wel eens af als dit soort zaken door de 2e kamer worden gejast of onze parlementsleden überhaupt hier wat van begrijpen dat ze dit durven goedkeuren.
In China mag het dan bewust plaatsvinden dit soort controle door de overheid, dat een democratie als de Nederlandse dit de facto ook doet is een blamage.
De EU pakt techreuzen terecht aan op dataverwerking van persoonsgegevens (AVG/GDPR) maar het gemak waarmee lidstaten zoals Nederland schijnbaar wel privecy data (incl bijzonder gevoelige privedata) verwerken koppelen en delen is niet normaal. Ik lees zelfs dat delen met private partijen wordt voorbereid. De wetschrijvers hebben minimaal niet in de geest van de GDPR gehandeld, het zou me niet verbazen als het gewoon in strijd is daarmee.
Het is dan raar om te zien dat toezichthouders op groei en meer macht uit zijn.
Het laten volgen en van de buren met verplichte meldingen (datalekken), misstaat niet als big brother invulling.
Niet alles wat beweerd wordt is ook echt waar. Lees George Orwell nog maar eens goed.
Het is een complete misser om de conclusie te trekken dat met het data verzamelen er een doorgeslagen beleid van zelfredzaamheid en participatie is ingezet.
Het is andersom het beleid van zelfredzaamheid en participatie is een politiek ideaal sinds de jaren. De realisatie moest door de uitvoering gedaan worden in de aanname van onfeilbare automatisering met een volledige betrouwbaarheid en aanwezigheid van de gegevens.
Zie het toeslagenschandaal waar politici hun eigen falend beleid als probleem van de uitvoering proberen af te doen.
Het probleem zit hem niet alleen in de wens om steeds meer data te verzamelen, maar om de manier waarop er mee om
Wordt gesprongen (zie ook mijn opmerking verderop in de comments). Als data en technologie goed samenwerken, kan dat de overheid en de burger heel veel opleveren. Er is wat dat betreft echter nog een wereld te winnen. Het is zaak dat de overheid - zoals het overal zou moeten zijn - eerst grip krijgt op de mechanismen, voordat zij besluit nog verder uit te breiden.
Ik zei niet voor niets dat je het om de verkeerde omdraait. Je ziet gebeuren dat politici aannemen dat de basisregistratie feilloos en bij de tijd zijn.
De herbouw van brp is stopgezet. De verplichte keuring en verzekering van voertuigen gaat mank op onbewijsbare verdenen voertuigen bij de laatste eigenaren.
Daar is niets van dataverzameldrift bij. Het zijn normale administratieve processen waarmee veel fout gaat. Het narratief big data (supervised machine learning) en massaverwerkingen zijn totaal ander zaken.
Met het als journalist dat soort zaken door elkaar halen helpt niet echt.
Naast deze twee heb nog bi analytics. Die zie je terug bij de onderbouwing met adviesrapporten richting de beslissers.
Het spreadsheet als model om een gewenst advies te krijgen heeft weinig met big data van doen. Goed ingezet zou je een manipulatief spreadsheet met de juiste data, big data er uit moeten halen.
Het is jammer dat de negatieve kant van data benadrukt wordt. Natuurlijk moet je bewaken, dat er geen onnodige slachtoffers vallen, maar met data en koppelingen van bestanden kan bv ook criminaliteit en bewuste fraude worden aangepakt. Criminelen en fraudeurs lachen zich met de huidige wet- en regelgeving momenteel drie slagen in de rondte. Een minister die “digitalisering en gebruik van data” als portefeuille heeft, zou hierbij een goede stap vooruit zijn.
Het grote probleem schuilt in de manier waarop er met data wordt omgesprongen en hoe het nu wordt ingezet. Data en techniek kunnen bijdragen aan positieve ontwikkelingen, en hebben dat ook al bewezen. Maar de intentie waarmee eea nu overwegend wordt ingezet en het gebrek aan kennis van, overzicht op en inzicht in de werking van de mechanismen maakt de systemen en dus de burgers kwetsbaar. Vooral het ontbreken van een centraal correctiemechanisme is daarbij pijnlijk. De strekking van het artikel is dat die problemen moeten worden geadresseerd om
Echt van vooruitgang te kunnen spreken.
Het ontbreken van een correctiemechanisme is eigen een de menselijke beslisser. De dictator heeft elke vorm daarvan buiten werking gezet.
In de operationele verwerkingen hoort een terugkoppelmechanisme te ziten met verslaglegging en voorspelling wat er staat te gebeuren. Dat soort checks en balances kosten geld en kunnen de verwachtingen bij beslissers aantasten. Ze lijken uit besparingsdrift vermeden te worden (ftm?)
Als voorbeeld de keuringsproblematiek rijbewijzen is eigenlijk onbegrijpelijk tenzij het genoemde beleid mst evaluatie en planning er niet is.
Kan FTM dit artikel mailen aan alle Tweede en Eerste kamerleden en fractie medewerkers. In ieder geval aan de "verkenners" voor de formatie.
Met een beetje geluk vraagt D'66 Volt erbij en krijgen we het door hen voorgestelde ministerie van Digitale Zaken.
Zou het niet een goede stap zijn om van alle bij de vastgelegde persoonlijke gegevens ook de herkomst en timestamp vast te leggen? Dus bij de "feitelijke" gegevens uit welke registratie ze afkomstig zijn en bij afgeleide gegevens, zoals signaleringen het algoritme, waarop het signaal is gebaseerd?
Dat natuurlijk naast de mogelijkheid voor de burger om de eigen data in te zien.
deel deze quote
FTM maakt gebruik van functionele cookies. Deze informatie gebruiken we om onze website te verbeteren. Wil je dit niet? Dan kan je deze afwijzen. Meer weten? Lees ons cookiebeleid.
54 Bijdragen
Uitgelicht door de redactie
Erik Zillig 1
Daan van Rossum
Hoop dat we snel weer op het veld kunnen staan bij AAC. Groeten Daan van Rossum
Sebastiaan Brommersma 3
Daan van RossumErwin Schmidt 1
Daan van RossumDaniel Lopes 1
Eveline Bernard 6
Roland Horvath 7
Dat komt niet alleen door het feit dat allerlei niets zeggende inlichtingen zoals het regelmatig eten van couscous verzameld worden en men aan die gegevens zwaarder wegende betekenissen geeft dan redelijk is.
Maar het komt ook en vooral door het feit dat, wanneer men slechts over zeer weinig inlichtingen beschikt over een bepaald aspect van een persoon, men allerlei betekenissen en veronderstellingen daar kan aan koppelen om het verhaal volledig te maken.
De koppeling van gegevens banken en het gebruik daarvan zijn van het ergste wat de burgers kan overkomen.
Nog iets, de overheid lijdt aan grootheidswaanzin. Zo hebben openbare aanklagers, die een moord onderzoeken, in de meeste landen het recht iemand te beschuldigen als ze 'in gemoede' -zoals het in BE gezegd wordt- overtuigd zijn van de schuld van die persoon. De arrogantie is schokkend.
De technologie produceert computers en de geesten hebben in hoofdzaak middeleeuwse gedachten.
Een ander aspect, alle mogelijkheden zoals alle technologie worden altijd door de machtigen, de overheid en de superrijken, misbruikt.
Eline Gumbert 5
Thomas Adriaenssens
Eline GumbertAmos Frank
Sebastiaan Brommersma 3
Amos Frankhttps://www.ftm.nl/artikelen/analyse-partijprogrammas-criminaliteit-witwassen?share=%2BCzCTXzPWXHQyngvvBZczDEUxWxdCJ0Ee8EEzBS0Lb5BLmGouoPm0fP%2F3tBscdQ%3D
G V 1
Sebastiaan Brommersma[Verwijderd]
Sebastiaan BrommersmaEn ook bij kpn mogen ze de crimineel graag helpen. De hele bubs gaarne op te sturen in envelop met daarop als adressering, "kpn contractverwerking" . En we weten hoe betrouwbaar de postbezorging is tegenwoordig. DE envelop bevatte: van zowel mijn vrouw als ik:
Namen voluit. Adres. Kopieën identiteitsbewijzen. Bankrekening nrs.
Dat hadden ze allemaal nodig om het bankrekeninh nummer voor de incasso om te zetten.
Ik heb het woord contractverwerking maar weggelaten in de adressering.
Heeft al met al 4 weken gekost omdat we bij de eerste poging iets niet hadden mee geleverd.
j.a. karman 5
Sebastiaan BrommersmaDe personen achter deze situaties profiteren van alle commotie over andere zaken.
Panama papers luxemburg en wat meer hebben wel degelijk het nieuws gehaald. Er is in deze wel meer geld voor advocaten in de rechtsgangen. Tevens zijn er wat vriendenkringen. Dat is een groot verschil.
Waarom is er geen aandacht meer voor de zaken met de grotere bedragen bij journalisten?
Erwin Schmidt 1
Sebastiaan BrommersmaRachida El Allali 2
Amos Frankmaud arkesteijn
Jan-willem Sanders | uitgever Follow the Money 8
maud arkesteijnmarcel 8
Sebastiaan Brommersma 3
marcelRachida El Allali 2
Johan horeman 1
Of zie ik het te simpel, door de ogen van een oud BI docent?
Sebastiaan Brommersma 3
Johan horemanj.a. karman 5
Sebastiaan BrommersmaHet gevolg van slechte administraties veroorzaken veel persoonlijke schade. Waarom die inbreuk door slechte administraties niets als een privacyprobleem gezien wordt is verwonderlijk.
Martine Groenendijk 5
Uitgelicht door de redactie
Erik Zillig 1
Petrus Harts 3
Erik Zilligben wellerdieck 5
Pe. B. 2
Nederland heeft zich wat mij betreft gisteren behoorlijk in zijn eigen voet geschoten.
Die partijen die veel stemmen kregen hebben allemaal voor deze wet gestemd.
FvD, PVV, VVD.
Ik heb het vertrouwen in mijn medemens verloren, m.i. nog erger dan het vertrouwen in de politiek verliezen.
Tja, je zou er een referendum aan kunnen wijden nu, maar ja met die torenhoge opkomstdrempel (met dank aan de CU is het correctief referendum tot een wassen neus verworden) is het bij voorbaat al een verloren zaak en zal het vertrouwen in de democratie alleen maar verder doen dalen.
Ben vandaag in een ongelofelijke mineurstemming.
Alleen al het feit dat iemand van een uitkering moet leven is dus al een reden om die te bestempelen als een mogelijke fraudeur....wat voor land leven we?
Trouwens geen wonder dat de overheid niet in hoger beroep is gegaan toen de rechter SyRi verbood, er lag een vele malen verdergaande wet klaar....Waar heb je SyRi dan nog voor nodig?
Marco Fredriks 4
Pe. B.Petrus Harts 3
Pe. B.Eric Coomans
R. Eman 8
Klopt.
'Dat past niet bij Nederland.'
Jawel hoor. Waar Nederland voor kiest hebben we gisteren kunnen zien. Een kabinet dat is gevallen over de toeslagen-affaire krijgt weer de meerderheid en daarmee het mandaat om verder te gaan waar men mee bezig is geweest.
Vincent Huijbers 10
R. EmanAdje van Groningen
R. EmanR. Eman 8
Adje van GroningenVincent Huijbers 10
Ik vraag het me af. En ik denk dat we die vraag onszelf allemaal moeten stellen.
Het cynische repressief beleid om 'fraude' van burgers te straffen en de grote datahonger van de overheid om dat gemakkelijker te maken is een politieke keuze. Net als het laten bestaan van armoede in Nederland beschreven in het artikel van Tonie Broekhuijsen denk ik dat dit een vertaling is van vreemd soort verongelijktheid van een grote groep 'Hard werkende' Nederlanders. Dat beleidsmaatregelen in geen enkele verhouding staat met geleden 'schade' of het bereiken van hoger doel maar vooral veel leed bij een kleine groep veroorzaakt is uiteindelijk slechts een kras op een politiek imago. Dat andersom belastingontwijking door de overheid gefaciliteerd wordt en fraude door het grootbedrijf afgekocht kan worden laat zien dat we langzaam in een standenmaatschappij lijken te leven waarbij de regels niet voor iedereen gelijk zijn. Laat Nederland er nu net voor gekozen hebben om dit beleid voor te zetten.
Roland Horvath 7
- Transparantie: Iedereen moet al de inlichtingen -behalve bij hoge uitzondering- over hem/ haar altijd onmiddellijk kunnen inzien waar die inlichtingen zich ook bevinden bij de overheid, de media, de ondernemingen.
Dat lijkt overdreven, maar het tegendeel is waar: Vroeger functioneerde de overheid ook zonder al die vaak onredelijke en onjuiste inlichtingen.
De NL, BE, EU burgers moeten volwassen worden en het regeren, het controleren en het commanderen niet uitsluitend aan de staat, de GMO, de media en de Staten Generaal overlaten.
Gisteren heeft een bende, die NL in ieder opzicht afbreekt en beschadigt, carte blanche gekregen om nog eens hetzelfde te doen maar vermeerderd met een factor 10. De burger is geïndoctrineerd, hij stemt tegen zijn eigen belang.
- Volwassenheid. We zijn net kinderen. Verreweg de meeste gebruikers van computers zijn te naïef en te onvoorzichtig bezig. Alle betrokken groepen en alle NL burgers moeten bijeen gaan zitten om te bepalen wat wel en wat niet en hoe de inlichtingen mogen en moeten verzameld worden. Dat is een reuze werk.
- Er moet een Derde Kamer geïnstalleerd worden met 17 miljoen permanente leden. Bindende referenda ieder jaar - of om de 3 of 6 maanden- over om het even wat en een vertrouwensstemming.
Verplichte opkomstplicht bij de referenda zoals in BE en GR.
Beraadslagingen kunnen o.a. in de middenveldorganisaties.
De burgers moeten meeregeren zoals in CH sedert 1848 en in de stadsstaat Athene 2.600 jaar geleden ten tijde van Solon.
- Redelijke inlichtingen: Feiten en meningen.
De helft van de MSM moet collectief bezit worden. Overigens ook de helft van de banken.
Jan Ooms 10
Zowel het volk als de vrijheid als de democratie is ondertussen ver te zoeken bij deze club.
Op vakantie in Duitsland las ik ooit deze wijsheid:
Politik ist die Kunst die Leute so zu bescheissen das Sie das Gefühl haben Sie hätten sich das schon immer gewunscht!
En laat Rutte cs dat kunstje nou heel goed beheersen.
Overigens: Politiek verandert slechts politici, níet de samenleving...
squarejaw 6
Wim van den Brink 1
In China mag het dan bewust plaatsvinden dit soort controle door de overheid, dat een democratie als de Nederlandse dit de facto ook doet is een blamage.
De EU pakt techreuzen terecht aan op dataverwerking van persoonsgegevens (AVG/GDPR) maar het gemak waarmee lidstaten zoals Nederland schijnbaar wel privecy data (incl bijzonder gevoelige privedata) verwerken koppelen en delen is niet normaal. Ik lees zelfs dat delen met private partijen wordt voorbereid. De wetschrijvers hebben minimaal niet in de geest van de GDPR gehandeld, het zou me niet verbazen als het gewoon in strijd is daarmee.
j.a. karman 5
Wim van den BrinkHet laten volgen en van de buren met verplichte meldingen (datalekken), misstaat niet als big brother invulling.
Niet alles wat beweerd wordt is ook echt waar. Lees George Orwell nog maar eens goed.
Adje van Groningen
Wim van den Brinkj.a. karman 5
Het is andersom het beleid van zelfredzaamheid en participatie is een politiek ideaal sinds de jaren. De realisatie moest door de uitvoering gedaan worden in de aanname van onfeilbare automatisering met een volledige betrouwbaarheid en aanwezigheid van de gegevens.
Zie het toeslagenschandaal waar politici hun eigen falend beleid als probleem van de uitvoering proberen af te doen.
Adje van Groningen
j.a. karmanj.a. karman 5
Adje van GroningenSebastiaan Brommersma 3
j.a. karmanWordt gesprongen (zie ook mijn opmerking verderop in de comments). Als data en technologie goed samenwerken, kan dat de overheid en de burger heel veel opleveren. Er is wat dat betreft echter nog een wereld te winnen. Het is zaak dat de overheid - zoals het overal zou moeten zijn - eerst grip krijgt op de mechanismen, voordat zij besluit nog verder uit te breiden.
j.a. karman 5
Sebastiaan BrommersmaDe herbouw van brp is stopgezet. De verplichte keuring en verzekering van voertuigen gaat mank op onbewijsbare verdenen voertuigen bij de laatste eigenaren.
Daar is niets van dataverzameldrift bij. Het zijn normale administratieve processen waarmee veel fout gaat. Het narratief big data (supervised machine learning) en massaverwerkingen zijn totaal ander zaken.
Met het als journalist dat soort zaken door elkaar halen helpt niet echt.
Naast deze twee heb nog bi analytics. Die zie je terug bij de onderbouwing met adviesrapporten richting de beslissers.
Het spreadsheet als model om een gewenst advies te krijgen heeft weinig met big data van doen. Goed ingezet zou je een manipulatief spreadsheet met de juiste data, big data er uit moeten halen.
Arthur Venis 3
j.a. karmanj.a. karman 5
Arthur VenisG. Verbaas 3
Sebastiaan Brommersma 3
G. VerbaasEcht van vooruitgang te kunnen spreken.
j.a. karman 5
Sebastiaan BrommersmaIn de operationele verwerkingen hoort een terugkoppelmechanisme te ziten met verslaglegging en voorspelling wat er staat te gebeuren. Dat soort checks en balances kosten geld en kunnen de verwachtingen bij beslissers aantasten. Ze lijken uit besparingsdrift vermeden te worden (ftm?)
Als voorbeeld de keuringsproblematiek rijbewijzen is eigenlijk onbegrijpelijk tenzij het genoemde beleid mst evaluatie en planning er niet is.
Hikkup
Met een beetje geluk vraagt D'66 Volt erbij en krijgen we het door hen voorgestelde ministerie van Digitale Zaken.
Henk Alkemade
Dat natuurlijk naast de mogelijkheid voor de burger om de eigen data in te zien.