Kookatelier
Als je met kinderen en jongeren kookt, dan leer je hen tegelijk gezonde eetgewoonten aan. Onderzoek toont aan dat wie meer kookt, betere voedingskeuzes maakt. Zo eten kinderen meer groenten en hebben pubers een gezonder eetpatroon en voelen ze zich ook competent om gezond te eten.
Wie doet het al?
- Molenmoes Soepteam is een initiatief waarbij vrijwilligers uit de buurt samen met jongeren van het Centrum Molenmoes van o.a. De Wissel soep maken van voedseloverschotten uit naburige winkels. De soep wordt vervolgens uitgedeeld aan buren of geserveerd op een buurtactiviteit.
- TCK De Pitstop van OVBJ De Waaiburg in Geel organiseert wekelijks een kookworkshop waaraan jongeren in TCK volgens een beurtrol deelnemen.
- In de zomer organiseerde De Teerling van Nieuwland vzw in Oostende ‘Start to Cook’. In het dagcentrum werden kookworkshops georganiseerd doorheen de zomervakantie. 1 of 2 jongeren werden de donderdagvoormiddag uitgenodigd om een gezonde maaltijd te maken voor de groep. Een maaltijd die ze altijd al eens wilden proberen of die van betekenis is, met een zekere nostalgie … Samen werd naar een recept gezocht waar ook groenten in verwerkt werden. Ze gingen samen winkelen en jongeren namen het heft in handen met de nodige ondersteuning. In het dagcentrum werd de maaltijd samen bereid en erna ging de hele groep samen lunchen.
- In een kookworkshop leerden de kinderen van dagcentrum De Takel van Jeugdhulp Don Bosco in Oostende een gezonde boterham maken. Ze maakten salades en Spaanse tortilla’s en leerden snijden met een echt koksmes.
Tot wat leidt dit?
- Een zinvolle tijdsbesteding
- Vaardigheden vergroten rond voeding bereiden (en aankopen)
- Band versterken tussen aanwezige deelnemers
- Minder vooroordelen over de smaak van voedingsmiddelen die ze nog niet kennen
- Kinderen en jongeren die makkelijker proeven
- Leren experimenteren met voeding
- Grotere zelfredzaamheid
- Versterking van hun kookcompetenties, zelfvertrouwen en zelfeffectiviteit
- Vaardigheden oefenen (communicatie, rekenen, lezen, motoriek …) Werk je met voedseloverschotten?
- Zo maak je de bewustwording rond voedselverspilling concreet en op die manier bouw je aan een duurzame samenleving. Werk je samen met de buurt (vrijwilligers, naburige winkels …)?
- Zo versterk je de sociale band met de directe omgeving
- Door een zinvolle, nuttige besteding aan te bieden voor alle betrokkenen ontstaat een ongedwongen dialoog en mogelijk wederzijds respect voor elkaars leefwereld
“Men zegt soms: we hebben te weinig tijd om daaraan te werken. Maar je kan het ook als ‘therapeutisch’ zien om bijvoorbeeld samen te koken en terwijl een gesprek hebben met de jongere.”
begeleider, MFC
Wat wordt gemaakt?
Het is belangrijk dat er op verschillende manieren op gelet wordt dat het gezond is. Welke voedingsmiddelen worden gebruikt? Hoe wordt alles bereid? … Het gaat dus om meer dan een bord met veel groenten. Als je die stooft met spek ben je een stuk minder gezond bezig dan als je gaat voor een gestoomde versie. Bij TCK- CBAW of ouders die een workshop volgen, let je er zeker best op dat het gaat om maaltijden die effectief gemaakt kunnen worden in hun keuken. Denk daarbij aan materiaal, smaak … Zorg dat alles past bij de omstandigheden waarin de deelnemers leven.
Bijleren van wie?
We denken soms te snel dat enkel diëtisten of logistiek medewerkers en koks diegene zijn die een kookworkshop moeten in een steken. Maar koken is zoveel meer dan ingrediënten en dat maakt dat we ook van ‘unusual suspects’ kunnen leren.
Ilias (jongere) leerde zoveel in KWE: “Ik heb veel huisgenoten waarvan je van kan leren. Ik heb ook leren koken, in het begin dat ik hier woonde at ik vooral vettig. We leren dingen van mekander…. Als er een akkefietje is dan kunnen we dat gelijk volwassenen uitpraten. Vb. mijn bezoek at iets van een huisgenoot op. Ruzie dus. Ik heb dan besloten om haar alles terug te betalen. We hebben dat kunnen oplossen als volwassenen.”
Voor wie wordt gekookt?
Je kan koken voor de groep die het eten klaarmaakt of ruimer. Wie weet kunnen vrienden, familie … uitgenodigd worden om deze dagelijkse kost te proeven? Zo verruim je het doel van de maaltijd. Het kan een toonmoment zijn waarop jongeren laten zien wat ze leerden, wat ze kunnen … of een moment om verbinding te zoeken met nieuwe mensen (de buurt, leerkrachten …).
Wiens talenten worden gezien?
Afhankelijk van hoe je georganiseerd bent en waar je zin in hebt, is je kookatelier een groepsactiviteit. Niet iedereen hoeft dezelfde kookcapaciteiten te hebben, het is net goed om te zien dat iedereen een talent in de keuken is. Wie legt de goede playlist op en snoept met zijn ogen? Wie snijdt, wie zet potten en pannen klaar …? Bekijk in dat kader ook ‘betrokkenheid in de keuken’.
Deze tabel van NICE overgenomen uit onderzoek van Moira Dean geeft aan welke motorische vaardigheden kinderen en jongeren nodig hebben om in de keuken te helpen.
Wat zegt het FAVV over kookworkshops en het gebruik van infrastructuur?
Gebruiken van de infrastructuur van de grootkeuken:
- Kinderen en jongeren die in groep koken en afwassen (al dan niet in het kader van een workshop) voor de groep zelf, waarbij geen maaltijden voor mensen buiten de groep worden bereid, moeten niet geregistreerd zijn. Indien ze voor anderen zouden koken, moeten ze niet geregistreerd zijn àls de vzw slechts af en toe levensmiddelen vervaardigt en/of te koop aanbiedt.
- De grootkeuken moet geregistreerd zijn bij het FAVV en de exploitant is verantwoordelijk. Er moet een strikte scheiding in tijd zijn: er kan geen kookworkshop plaatsvinden terwijl er ook eten voor anderen wordt bereid.
