Verlinden had het over “één van de grootste natuurrampen die ons land ooit gekend heeft.” De minister bracht zondag een bezoek aan het rampgebied, en zag naar eigen zeggen “met eigen ogen hoe immens de ravage wel is”. Ze is in gedachten dan ook “bij iedereen die getroffen werd, bij de mensen die een geliefde zijn verloren of nog in zware onzekerheid leven: mensen die al hun hebben en houden en vaak ook hun inkomen kwijt zijn.”

De FOD Binnenlandse Zaken roept de Belgische bevolking dan ook op om dinsdag, om 12.01 uur, een minuut stilte in acht te nemen voor de slachtoffers van de overstromingsramp en hun naasten. De nationale vlag zal dan ook halfstok hangen en hulp- en interventiediensten laten hun sirenes loeien. Eerder werd al een dag van nationale rouw afgekondigd voor dinsdag. Volgens Verlinden is dat ook het moment om helden als de hulpverleners te herdenken. “Met gevaar voor eigen leven hebben ze zoveel burgers gered”, aldus de minister.

Evaluatie hervorming Civiele bescherming

Verlinden benadrukte ook dat “er geen draaiboek bestaat voor een waterbom als deze”, maar toch erkent ze dat de hervorming van de Civiele Bescherming (die goedgekeurd werd door de vorige federale regering) moet worden herbekeken. Ze reageert daarmee op kritiek van Waals minister-president Elio Di Rupo (PS), als zouden de hulpdiensten in het rampgebied gekampt hebben met een gebrek aan materieel omdat het aantal kazernes van de Civiele Bescherming de afgelopen jaren werd ingeperkt.

Volgens Verlinden gebeurt die evaluatie al. “Ik zal ook opdracht gegeven aan een universitaire instelling om de rolverdeling van de Civiele Bescherming als gespecialiseerde tweedelijnsdienst ten aanzien van de hervormde brandweerdiensten opnieuw te bekijken. We willen alle kansen nemen om de hervorming van de Civiele Veiligheid integraal en geïntegreerd te bekijken.”

Verlinden wil de lessen uit de ramp ook evalueren via een “leercommssie”, om op die manier beter voorbereid te zijn voor toekomstige extreme weerfenomen. “Ik denk aan de inzet van mensen en materiaal van de hulpverleningsdiensten, aan de al dan niet te plannen evacuaties, aan basisinfrastructuren zoals elektriciteit, water, telecommunicatie, aan het aanbod van Europese ondersteuning, en aan de coördinatie. We moeten lessen trekken uit rampen als deze.”

Nieuwe officiële balans: 31 doden en 127 vermisten

Er vielen bij de ramp officieel 31 overlijdens, 19 slachtoffers zijn al geïdentificeerd. Dat zei dan weer Bart Raeymaekers, directeur-generaal van het Nationaal Crisiscentrum. “Maar dat cijfer zal in de komende uren en dagen wellicht verder oplopen”, want 127 mensen zijn vermoedelijk vermist of nog onbereikbaar. “Hoewel dat kan liggen aan problemen met het telefonienetwerk of de elektriciteit, moeten we er jammer genoeg van uitgaan dat onder deze mensen nog slachtoffers zijn die de ramp niet hebben overleefd”, aldus Raeymaekers. 210 patiënten hebben hulp gezocht op de verschillende spoedafdelingen, 54 mensen liggen nog in het ziekenhuis.

Raeymaekers kreeg het zelf ook even moeilijk op de persconferentie. “Iedereen had gehoopt een wat kalmere zomer te beleven, maar het lot heeft daar helaas anders over beslist”, klonk het. Hij wees erop dat veel mensen, ondanks hun vermoeidheid, al maanden keihard werken. “De slechtste momenten halen vaak het beste in de mens naar boven. De vele spontane uitingen van hulp en steun geven ons zonder twijfel de moed om verder te doen en vol te houden. Eendracht maakt macht.” Raeymaekers deed dan ook een oproep aan de Belgische bevolking om niet aan ramptoerisme te doen. “De getroffen regio is géén toeristische site”, klinkt het.

“Focus nu op slachtoffers in puin”

De politiediensten concentreren zich vanaf nu op de gestructureerde zoektocht naar slachtoffers in het puin, aldus commissaris-generaal van de federale politie Marc De Mesmaeker. Daarbij worden sinds vandaag ook speurhonden ingezet, uit België maar ook uit Nederland. De zoektocht spitst zich op dit moment toe op de plaatsen waar tot nog toe de meeste slachtoffers zijn aangetroffen: in de vallei van de Vesder, vooral in Pepinster en op een camping in Esneux. Waar de komende dagen nog wordt gezocht wordt later verder bepaald. “We doen het dag per dag”, aldus De Mesmaeker.

Volgens de commissaris-generaal gaat het om een moeilijke, atypische opdracht. Dat komt omdat de stroom lichamen kilometers ver kan meesleuren en het water zo krachtig was dat de kans groot is dat er ook delen van lichamen worden aangetroffen, zei hij. Bovendien gaat het om een gigantisch zoekterrein met weinig aanknopingspunten, is er een groot aantal potentiële slachtoffers en zijn de plaatsen waar gezocht moet worden mogelijk erg gevaarlijk voor de hulpverleners.

“Financiële hulp is nu de beste manier om te helpen”

Wie die de slachtoffers van het noodweer wil helpen, schrijft best een bedrag over op het rekeningnummer van het Rode Kruis. “Er is grote nood aan financiële hulp, waardoor de humanitaire organisaties ter plaatse soepel en efficiënt kunnen antwoorden op de noden. Dat is nu de beste manier om te helpen”, aldus Verlinden.

Wie nog wil helpen kan zich aanmelden als vrijwilliger op het platform van het Rode Kruis of een financiële gift overmaken op het rekeningnummer van het Rode Kruis, BE70 0000 0000 2525. “Er is grote nood aan financiële hulp, waardoor humanitaire organisaties ter plaatse soepel en efficiënt kunnen antwoorden op de noden”, zei Verlinden daarover. “Dat is nu de beste manier om te helpen.”

Slachtoffers kunnen een beroep doen op de rampenfondsen voor de vergoeding van materiële schade en ons land heeft ook een aanvraag ingediend bij het Europees solidariteitsfonds dat tussenkomt bij natuurrampen, bracht de minister nog in herinnering. “We rekenen erop dat die vraag snel behandeld wordt.” Tot slot zit de federale regering vandaag ook samen met de verzekeraars om aan te dringen op een zo kort mogelijke procedure voor mensen met waterschade. “Die mensen hebben nu hulp nodig om hun leven te kunnen heropbouwen”, klonk het.