Abstract:
بنیاد توسعه اقتصادی هر سرزمینی بر پایه رشد و ترقی فعالیتهای مولد آن است. دامداری از جمله فعالیتهایی است که در بعد مکانی و فضایی دارای آثار مهم و بیبدیلی است. ارتباط تنگاتنگ دامداری با معیشت جمعیت، امنیت غذایی و سلامت جامعه بر اهمیت آن میافزاید. علیرغم نقش اقتصادی برجسته دامداری شواهد حاکی از این است که در کشور طی سالهای اخیر رکود رو بهتزایدی در این بخش تولیدی حاکم شده است. از این رو تلاش گردیده تا به تبیین علل تکانههای رکود دامداری در ایران به تاسی از اقتصاد سیاسی حاکم بر فضا پرداخته شود. بنا به بررسیهای صورت گرفته هفت عامل شامل "رویکرد نئولیبرالیستی حاکم بر فضا"، "رویکرد سیاستهای کلان توسعه"، "واردات دام"، "سهم دامداری در نظام توزیع ثروت"، "قاچاق دام"، "رانتیریسم و برتری فعالیتهای نامولد در رقابت با تولید" و "تغییرات نرخ تورم" تبیین کنندهی نظام تحولات است. در نهایت، از آنجا که دامدارای همچون سایر بخشهای مولد اقتصادی دارای تولید ثروت آنی و فراوان نیست (علیرغم اینکه دارای برد اشتغالزایی است)؛ از سوی دیگر، سرمایهداری حاکم در کشور به دنبال حداکثر سودیابی با حداقل ریسک بوده که توجیهکنندهی انتفاع سرمایهگذاریهای کلان و هلدینگهای داخلی و خارجی است؛ بدینسان فعالیتهای دامداری در مسیر افول و رکود قرار گرفته است.
Machine summary:
Rojas-Downing et al)؛ همچنین پیش بینی میشود که تولید فرآورده های دامی نظیر شیر از ٦٦٤ میلیون تن (درسال ٢٠٠٦) به ١٠٧٧ میلیون تن تا سال ٢٠٥٠ و گوشت از ٢٥٨ میلیون تن به ٤٥٥ میلیون تن افزایش یابد (٢٠١٢ ,Alexandratos and Bruinsma)؛ در بیان علل این رشد میتوان گفت رشد جمعیت ، شهرنشینی، ١ رجوع کنید به : ٢٠٠٧ ,Reinert تغییر الگوی مصرف ، تحولات مربوط به دانش و فن آوری و از همه مهمتر افزایش درآمد در کشورهای در حال توسعه و بهبود سطح زندگی جهانی، نیاز به تولیدات این بخش را روز به روز افزایش میدهد .
این درحالی است که جمعیت کشور یعنی متقاضیان دریافت محصولات دامدارای در داخل بیش از ١٠ میلیون نفر١رشد داشته است ؛ باتوجه به اینکه در سال ١٣٨٧ تولید ١٤١١٣ هزار لاشه نیز به طور کامل پاسخ گوی نیاز داخل نبوده و دست به دامان واردات بوده ایم ، کاهش تولید دام به میزان ٩٣٥٠ هزار لاشه در سال ١٣٩٧ و رشد چند میلیونی جمعیت (یعنی رشد تقاضای محصولات دامی)، صرف نظر از کم رنگ شدن نقش دامداری در ساختار اقتصاد روستایی و عشایری آیا روند تغییرات مؤید شرایط خطر برای امنیت غذایی کل کشور به شمار نمیرود؟ ١ بنا به سرشماری عمومی کشور در سال ١٣٧٥ جمعیت ایران برابر با ٦٠٬٠٥٥٬٤٨٨ نفر و در سال ١٣٩٥ برابر با ٧٩٬٩٢٦٬٢٧٠ نفر از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده است .