Staakt-het-vuren cruciaal om genocide in Gaza te voorkomen

In het Westen wordt veelal sceptisch gereageerd als het begrip ‘genocide’ valt over de Israëlische acties in Gaza. Het zou een eenzijdige positie zijn in een debat waarin een meer genuanceerde analyse gepast zou zijn.

Onder experts binnen het internationaal recht en holocaust- en genocidestudies bestaat echter grote zorg dat Gaza zeer alarmerende voorstadia van genocide of opruiing daartoe doormaakt, en mogelijk daadwerkelijk genocide. Op 15 oktober waarschuwden 880 wetenschappers hier al voor. Ook bij de VN waarschuwen experts voor een ‘dreigende genocide’.

In 1951 werd het VN-verdrag van kracht ‘inzake de voorkoming en bestraffing van genocide’. Hierin wordt genocide gedefinieerd als een vijftal ‘handelingen, gepleegd met de bedoeling om een nationale, etnische, godsdienstige groep, dan wel een groep behorend tot een bepaald ras, geheel of gedeeltelijk als zodanig te vernietigen’. In elk geval drie daarvan zijn van toepassing op het Israëlische optreden in de Gazastrook: het doden van leden van de groep; het hen toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel, en het opzettelijk opleggen van levensvoorwaarden die gericht zijn op gehele of gedeeltelijke lichamelijke vernietiging van deze groep.

Dichtbevolkt gebied

Er zijn inmiddels dertienduizend Palestijnen vermoord, onder wie zeker vijfduizend kinderen. Israël gebruikt witte fosfor in dichtbevolkt gebied en voert een totaal beleg van Gaza waarbij het essentiële voorraden blokkeert als water, elektriciteit, voedsel en medicijnen. De Israëlische legerwoordvoerder stelt dat de nadruk ligt op ‘schade, niet precisie’. Dat wijst niet alleen op een geplande en grove overtreding van het oorlogsrecht, maar ook op genocide.

Voor de kwalificatie ‘genocide’ is de bedoeling van daders belangrijk. Deze blijkt uit uitspraken van Israëls hoogste leiders. Netanyahu verwees naar de bijbeltekst uit Samuel: “Spaar ze niet, maar dood alles en iedereen: mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen.” Likudpoliticus Gotliv riep op een atoombom op Gaza te gooien; haar collega Ariel Kallner riep op tot een tweede Nakba, de bloedige verdrijving van de Palestijnen. En minister van defensie Gallant noemde de inwoners van Gaza ‘menselijke beesten’.

Gebombardeerd

Israël wordt nog steeds door veel Westerse landen, inclusief Nederland, gesteund. Hulporganisaties hebben de Nederlandse staat nu aangeklaagd voor de levering van onderdelen voor F-35 straaljagers waarmee Gaza gebombardeerd wordt en daarmee voor ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Dat onze regeringen (uitgezonderd een aantal landen), niet voor een staakt-het-vuren hebben gestemd bij de VN en hier nu nóg niet op teruggekomen zijn, is een ernstig moreel en politiek falen van een groot deel van de westerse wereld. Wel stemde de Veiligheidsraad voor ‘urgente, uitgebreide humanitaire pauzes’.

De Westerse steun voor Israël is gebaseerd op de claim van het recht op zelfverdediging. Deze positie strookt niet met internationaal recht. Israël is verplicht de mensenrechten te beschermen, inclusief die van de Palestijnen. Ook in het door Israël al decennia onterecht bezette gebied waar Gaza toe behoort.

Israël ontneemt hen echter systematisch hun mensenrechten en voert apartheidsbeleid. Aanvallen op Palestijnen nemen toe, en door het Israëlische leger bewapende kolonisten terroriseren en vermoorden Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Het erkennen van deze context van apartheid is nodig om te zien dat de vijandigheden in Gaza niet slechts een oorlog tegen Hamas zijn, maar eerder een ‘Nakba 2023’.

Militaire infrastructuur

Palestijnen mogen zich volgens internationaal recht verzetten tegen de Israëlische bezetting. Een aanval op militaire infrastructuur is toegestaan, moord en gijzeling van ongewapende individuen door Hamas niet. Maar hoe vreselijk Hamas’ misdrijven ook zijn, ze vormen geen reden om tot genocide aan te zetten of deze te plegen.

Het Internationaal Strafhof kan vervolging instellen bij oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide door wie dan ook in de bezette Palestijnse gebieden. Een onderzoek is inmiddels begonnen. Palestijnse, Israëlische, Joodse, en internationale organisaties bepleiten terecht om een einde te maken aan de massamoord door een staakt-het-vuren.

Lees ook:

Antisemitisme en genocide zijn termen die de discussie stilzetten

Met de toenemende polarisatie over de situatie in Israël en Gaza is het nodig om de manieren van debatteren nader te bezien, meent Maurits Berger, hoogleraar Islam en het Westen in Leiden.

Niet elke gruwelijke moord op Joden is een pogrom: de aanval van 7 oktober was dat niet

Begrijpelijk dat de aanval van Hamas werd gezien als pogrom, maar die term verhindert ons begrip van Hamas’ positie en doelen, stelt Leo Lucassen, directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis.