Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Europese Commissie wiste op grote schaal correspondentie over belastingdeals

De Europese Commissie vernietigt op grote schaal interne correspondentie, waardoor het voor burgers moeilijk is achteraf te controleren hoe besluitvorming tot stand kwam. Dat blijkt uit documenten die het Duitse weekblad Der Spiegel heeft bemachtigd.

Het hoofdgebouw van de Europese Commissie in Brussel.Beeld Oliver Hoslet / EPA

Der Spiegel beschrijft hoe de zaak aan het rollen kwam door een Nederlandse jurist, Martijn Nouwen, die nu aan de Universiteit Leiden doceert. Hij wilde documenten inzien over belastingdeals met internationale bedrijven. Volgens een EU-verordening zijn de Europese instellingen verplicht om zo veel mogelijk documenten aan burgers te verstrekken, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om dat niet te doen.

Veel documenten waren echter onvindbaar. Sinds 2015 blijkt de Europese Commissie op grote schaal mails, notulen en andere documenten na zes maanden te wissen. De software hiervoor werd in de ambtsperiode van Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker geïnstalleerd.

Alleen ‘belangrijke’ documenten worden in een elektronisch register opgenomen. Ambtenaren kunnen zelf beslissen wat ‘belangrijk’ is, met een vinkje voor opname in het register. Als zij dat niet deden, werd het document automatisch verwijderd. Volgens NRC Handelsblad, waarmee Der Spiegel de documenten onder andere deelde, is alle correspondentie van de Europese Commissie over belastingdeals volledig verdwenen.

Niet meer vastgelegd

Ook de lidstaten zijn overigens niet erg scheutig met het openbaren van gesprekken over belastingdeals met bedrijven. In 2011 droeg de rechter de lidstaten op om hun onderhandelingspositie over dit onderwerp openbaar te maken. Sindsdien worden de posities niet meer vastgelegd, zegt de Europese Ombudsvrouw Emily O’Reilly in Der Spiegel.

Sms’jes, appjes en chats zijn volgens de Commissie ‘van korte duur’ en worden niet bewaard. Dat kwam onlangs al aan het licht toen journalisten inzage vroegen in het sms-verkeer van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen met Pfizer-topman Albert Bourla. Als de Commissie iets geheim wil houden, kan zij simpelweg sms of WhatsApp gebruiken, aldus Der Spiegel.

Uiteindelijk kreeg wetenschapper Nouwen nog 2500 documenten in handen. Zij laten de werkwijze zien van de zogeheten Groep Gedragscode waarin EU-lidstaten over hun belastingregime overleggen. Nederland bleek een van de meest actieve landen in het lokken van bedrijven met creatieve fiscale trucs, aldus Der Spiegel.