Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved

Studie over vertrekkende migranten: reddingsacties op Middellandse Zee creëren geen aanzuigeffect

Reddingsoperaties van hulporganisaties op de Middellandse Zee lokken niet meer vluchtelingen en migranten. Dat blijkt uit een eerste systematische studie naar dat zogenoemde aanzuigeffect. De studie, uitgevoerd door onderzoekers van het Istituto per gli Studi di Politica Internazionale (ISPI) en het Migration Policy Centre (European Universiy Institute), loopt over vijf jaar.

Het onderzoek bekijkt het aantal migranten en vluchtelingen dat de voorbije vijf jaar -van 2014 tot 30 oktober van dit jaar- vanuit Libië richting Europa is vertrokken. Uit die cijfers blijkt dat er geen verband bestaat tussen de activiteit van reddingsschepen van hulporganisaties, en het aantal vertrekkers vanuit Libië.

De voorbije jaren gingen het Europese grens- en kustwachtagentschap Frontex en ook verschillende politici nochtans uit van zo'n zogenoemd aanzuigeffect. Zo zei Frontex in 2017 dat de hulporganisaties mensensmokkelaars aanzetten tot risicovoller gedrag bij de gevaarlijke oversteek van de Middellandse Zee vanuit Libië.  De Europese Unie stemde haar beleid ook af op dat veronderstelde aanzuigeffect. Zo zette ze in maart dit jaar haar eigen reddingsoperatie stop. 

Libië-deal

Maar volgens de nieuwe studie worden de migratiestromen vanuit Libië veel meer door andere factoren beïnvloed. De voorbije twee jaar is het aantal vertrekkende migranten en vluchtelingen sterk gedaald. Dat blijkt samen te hangen met een veranderd beleid in Italië. Daar sloot minister van Binnenlandse Zaken Marco Minniti van de toenmalige centrumlinkse regering in 2017 een omstreden akkoord met Libië om in ruil voor financiële steun migranten en vluchtelingen tegen te houden. 

Ook de omstandigheden in Libië -of daar bijvoorbeeld al dan niet wordt gevochten- blijken een invloed te hebben. 

Erg bepalend voor het aantal vertrekkers zijn -weinig verrassend- ook de weersomstandigheden.