Parket-generaal vraagt 'staatssecretaris voor Strafuitvoering' om gevoel van straffeloosheid tegen te gaan

Voorbeelden waren er genoeg: korte gevangenisstraffen tot vier maanden die niet worden uitgevoerd, geldboetes die niet altijd worden geïnd, celstraffen als vervanging van een geldboete die niet worden uitgevoerd, enzovoort. De Antwerpse procureur-generaal Patrick Vandenbruwaene en advocaat-generaal Hildegard Penne waren in hun traditionele openingstoespraak van het nieuwe gerechtelijke jaar vernietigend. 

Ze spraken onverhuld over een "crisis van de strafuitvoering". De strafuitvoering is brandend actueel, na de moorden die Benjamin Herman pleegde tijdens zijn penitentiair verlof en de repatriëring van Safet Rustemi, de gezochte Albanese crimineel die hier nog 22 jaar cel moest uitzitten. 

Over de boetes verduidelijkt Penne bij de VRT: ""We hebben alleen volledige cijfers voor de eerste vier maanden van het jaar 2016. Daar hebben we vastgesteld dat op een te innen bedrag van 14,6 miljoen euro de ontvanger maar een half miljoen euro heeft geïnd. Procentueel komt dat neer op 3,88 procent." Behalve frustratie bij het gerecht en politie leidt de straffeloosheid ook tot een verlaagd vertrouwen van de burger in justitie, waarschuwt Penne.

Vandenbruawene deed daarom vanmiddag een aantal aanbevelingen om van het "lelijke eendje een mooie zwaan te maken". Het parket-generaal pleit bijvoorbeeld voor een aparte staatssecretaris die enkel en alleen bevoegd wordt voor de strafuitvoering. "Daarbij moeten de nodige experten verzameld worden, onder wie informaticaspecialisten, die de brug kunnen maken tussen ICT en de praktijkmensen. Een investering die "zichzelf zal terugverdienen", aldus het parket-generaal.  

Ook pleitte de procureur-generaal voor de uitbouw van een 'centrale module strafuitvoering', een ICT-tool waarin iedere partner alle relevante gegevens met betrekking tot de strafuitvoering kan invoeren en raadplegen. Niet alleen de inning van geldstraffen, maar ook de opvolging van personen die onder voorwaarden werden vrijgelaten, kunnen hierdoor verbeterd worden. 

Bevoegd minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wees het voorstel van een aparte staatssecretaris op Radio 1 niet af. "In Nederland is de minister van Justitie ook de minister van Binnenlandse Zaken, en dus bevoegd voor de politie. En die heeft een onderminister, die zich met het gevangeniswezen bezighoudt. Als een volgende regering zou beslissen dat er een staatssecretaris voor strafuitvoering komt, is dat wat mij betreft bespreekbaar. Maar een deel van die strafuitvoering zit in ons land wel op het Vlaamse niveau. Belangrijk lijkt me ook dat de minister en de staatssecretaris dan van dezelfde partij zijn."

Toch gaat Geens niet akkoord met de kritiek. "Het is zo dat korte straffen, beneden 3 jaar, hoofdzakelijk met elektronisch toezicht worden uitgevoerd, behalve zedenmisdrijven of terrorisme, of bij mensen zonder verblijfsvergunning. Dus er worden wel wat gevangenisstraffen uitgevoerd. In het nieuwe strafwetboek dat we aan het maken zijn, wordt de gevangenisstraf voor lichte misdrijven een grote uitzondering. Maar er zijn ook veel andere straffen mogelijk: werkstraffen, probatie, elektronisch toezicht. Die zullen in de toekomst belangrijker worden."